Wat is interessant op het internet?

Op deze pagina vindt u belangrijke en informatieve  links met betrekking tot het onderwijs. Waar vindt u de juiste achtergrondinformatie, observatielijsten, hulpmiddelen of andere informatie? 
Klik op de blauwe titels voor de betreffende website.

TOS

Hier vindt u de directe links die betrekking hebben op het onderwerp Taalontwikkelingsstoornissen.

Handreikingen toetsen en examens
In het overzicht Aanpassingen van Siméa worden alternatieve omstandigheden aangereikt voor het examineren van  luister-, spreek- en gespreksvaardigheid van leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking. Vanwege hun beperking zijn deze leerlingen aangewezen op aanpassing van de omstandigheden bij afname van toetsen en examens.
Wat bij de examens gemist werd, waren handreikingen hoe de vaardigheden te beoordelen. De bestaande handreikingen voldoen niet. Bijvoorbeeld hoe beoordeel je de vloeiendheid van de spreekvaardigheid in het Engels als deze wordt getoetst in een chatsessie? 

In opdracht van het ministerie van OCW heeft de SLO voor het VO (vmbo en havo/vwo)en CINOP voor het MBO, in samenwerking met Siméa, handreikingen (en beoordelingsformulieren) opgesteld. (klik op de blauwe link)

Op de website van Kind en Taal vindt u ook de SNEL (Spraak- en taalNormen EersteLijnsgezondheidszorg (SNEL) (Luinge, 2005). Een korte vragenlijst voor het signaleren van taal en/of spraakproblemen voor leerlingen in de onderbouw van de basisschool (4 t/m 6 jaar)

FOSS
FOSS is de landelijke oudervereniging voor en door ouders van kinderen die slechthorend zijn of een Taal Ontwikkelingstoornis hebben.
FOSS is de landelijke oudervereniging voor en door ouders van kinderen die slechthorend zijn of een Taal Ontwikkelingstoornis hebben.
​FOSS  helpt ouders van kinderen met TOS verder. Met informatie, betrokkenheid en onze ervaringsdeskundigheid bieden we een houvast. (klik op de blauwe link)

SLO
Een profielschets Taalontwikkelingsstoornissen
Het SLO biedt maatwerk aanpassingen voor in het onderwijs. De profielschets geeft een indruk van de taalproblematiek waar leerlingen met TOS tegenaan kunnen lopen. We gaan in op mogelijke oorzaken en beschrijven sterke kanten van TOS-leerlingen. We gaan in op vroegtijdige signalering, diagnostisering, de rol van meertaligheid en tips voor ondersteunende materialen.

SLO Maatwerkaanpassingen
​Maatwerkaanpassingen voor leerlingen met TOS in de klas. Uitgewerkt naar:
Luisteren, Lezen, Schrijven en Spreken/ Gesprekken voeren

Vijf op een rij
Vijf op een rij Praktisch handboek voor iedereen die werkt met leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis TOS. (klik op de blauwe link). Gratis aan te schaffen als pdf via de webshop van Kentalis. Klik op de link!

Herken de signalen van een taalontwikkelingsstoornis
In deze animatie leggen we de signalen van een taalontwikkelingsstoornis uit bij basisschoolkinderen. Hoe herken je een taalontwikkelingsstoornis en waar moet je op letten bij je kind? Hoe praat een kind met een taalontwikkelingsstoornis? 

TOLK
TOLK voor taalontwikkeling en taaltherapie 
Taalaanbieden, Overnemen, Luisteren en Kijken = TOLK
TOLK versterkt ouderbetrokkenheid bij taal- en denkstimulering. De methode richt zich op ouders van kinderen (0 en 11 jaar) van multiculturele achtergrond. Doel is schoolsucces en ontplooiing.

Taalcanon
Interessante animatiefilm van Taalcanon, wanneer begint het kind met het leren van taal. Helder uitgelegd.

​AURIS
Op de website van de koninklijke Aurisgroep  vindt u uitleg over diagnostiek, onderwijs, hulp en ondersteuning in het regulier onderwijs bij problemen met horen, spreken of taal. Auris verzorgt het hele jaar cursussen voor professionals, jongeren, kinderen en ouders.
Via de website is aanmelding mogelijk:
- voor consultatie en advies,
- voor onderwijs en zorg,
- en voor gehoor, spraak en taalonderzoek.

Factsheet Taalontwikkelingsstoornissen:
Kerncijfers en feiten. Gerrits, E. (2015) Lectoraat logopedie, Hogeschool Utrecht 

Richtlijn Logopedie bij Taalontwikkelingsstoornissen 
NVLF 2017
Deze richtlijn beschrijft de signalering, diagnostiek, behandeling en nazorg bij cliënten met een taalontwikkelingsstoornis (TOS).

Handreiking sociaal emotionele problematiek bij kinderen en jongeren met TOS
De handreiking helpt professionals in zorg en onderwijs bij het begrijpen van de relatie tussen taal, communicatie, executief functioneren en sociale cognitie. In de samenhang tussen deze domeinen doen zich de sociaal-emotionele problemen voor. De handreiking biedt handvatten voor diagnostiek, behandeling en begeleiding. Kentalis

Simea
Voor kinderen die doof, doofblind of slechthorend zijn of een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben, is meedoen op school niet vanzelfsprekend. Auris, Kentalis, VierTaal en Vitus Zuid zijn gespecialiseerd in begeleiding en onderwijs voor deze leerlingen. Zij werken samen in Siméa. Deze website geeft informatie over de mogelijkheden bij de vier instellingen en hoe u zich kunt aanmelden. Ook vindt u informatie over hoe we samenwerken en gezamenlijke afspraken die gemaakt zijn.

Aanpassingen bij toetsen en examens in het v(s)o en het MBO
Bij toetsen en examens in het vo en mbo zijn voor leerlingen die doof of slechthorend zijn en/of een taalontwikkelingsstoornis hebben aanpassingen mogelijk.
Zo kun je in een vroeg stadium noodzakelijke aanpassingen inventariseren, deze schriftelijk vast leggen en aanvragen bij de examencommissie.
​Op deze pagina van Simea vindt u de link naar de aanpassingen in een pdf 

Stoornis in Taalontwikkeling eerder herkennen kan!(PDF)
Een taalontwikkelingstoornis (TOS) is een ernstige belemmering voor de ontwikkeling van een kind. Helaas wordt een stoornis op dit vlak vaak pas laat gesignaleerd. Vroege herkenning is juist belangrijk om tijdig met een passende interventie te kunnen starten. Recent onderzoek biedt hiertoe concrete aangrijpingspunten. (Babette Diepeveen)

Prof. Ellen Gerrits : 'Pak taalprobleem direct op' (PDF)
Een taalontwikkelingstoornis (TOS) is een ernstige belemmering voor de ontwikkeling van een kind. Helaas wordt een stoornis op dit vlak vaak pas laat gesignaleerd. Vroege herkenning is juist belangrijk om tijdig met een passende interventie te kunnen starten. Recent onderzoek biedt hiertoe concrete aangrijpingspunten.

Zo leren kleuters met een TOS woorden​
Hoe komt het dat het uitbreiden van de woordenschat bij kinderen met een TOS niet vanzelf gaat? Wat is er bekend over mogelijke belemmerende factoren? En hoe passen we onze behandeling daarop aan? Toegankelijke literatuur over de rol die onderliggende cognitieve en talige leermechanismen hierbij kunnen spelen ontbreekt. De auteurs hebben op basis van een dwarsdoorsnede van de recente internationale literatuur (2000-2016) over woordleren door jonge kinderen met - en zonder - een TOS (taalontwikkelingsstoornis) een goed overzicht gemaakt.

Deelkracht

Alles over TOS 
Een samenwerking van de NSDSK en Koninklijke Auris en16 partners. Deelkracht is er voor mensen die doof of slechthorend zijn, mensen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS), met doofblindheid en met een communicatief meervoudige beperking (cmb).
De relatie tussen taalstoornissen en gedragsstoornissen: psychologische en neuro-psychiatrische inzichten
Ch. Njiokiktjien

Onderwijs (algemeen)

Hieronder vindt u de directe links die betrekking hebben tot het onderwijs in het algemeen

Succes bij begrijpend lezen is erg afhankelijk van de woordkennis van een leerling. Een grote groep leerlingen op het vmbo heeft problemen met leesvaardigheid en dus ook met woordenschat.
Handleiding basislijst schooltaalwoorden VMBO

Het laatste nieuws over passend onderwijs vindt u op deze website Passendonderwijs.nl
Stichting Doe Maar Zo
Hulpmiddelen voor kinderen en volwassenen met ernstige spraak-taalproblemen, leerproblemen en/of autisme. 

Onderwijskennis en meertaligheid

Meertaligheid benaderen als een kans in plaats van als probleem bevordert het leerproces en welbevinden van leerlingen. In iedere klas zitten meertalige leerlingen. Meertalig ben je namelijk als je de competentie hebt om meer dan één taal te begrijpen en te produceren. Meertalig zijn dus niet alleen nieuwkomers of leerlingen met een migratieachtergrond, maar ook bijvoorbeeld leerlingen die thuis een spreektaal of dialect spreken of kinderen van expats. Ongeveer een kwart van de Nederlanders spreekt thuis overwegend een andere taal dan het Nederlands. Maar hoe kun je als leraar nu het beste omgaan met meertaligheid? Klik op de titel voor de link over dit onderwerp want wat blijkt uit de wetenschap?

TOS en rekenen- Rekentaal

Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben een vertraagde taal- en spraakontwikkeling en dus moeite met de informatieverwerking. Ze kunnen ook moeite hebben met (voorbereidend) rekenen, vooral met rekentaken die een beroep doen op verbale verwerking. Ook het rekenen is taal en doet een beroep op innerlijke taal. Het is daarom belangrijk om gericht de ontwikkeling van rekentaal ondersteunen. Daarnaast is het beter als kinderen met een TOS korte en concrete uitleg krijgen en minder taken en/of strategieën krijgen aangeboden. Het modellen van strategieën is van belang.  Klik hieronder op de link:
Wat zijn adviezen en aandachtspunten voor rekentaal bij jonge kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS)?

Hoe uit TOS zich en wat kan je als omgeving doen?

(Jong) volwassenen met een TOS.
Een pdf met adviezen en tips TOSKoploper doet onderzoek.
naar de ervaringen van jongvolwassenen met TOS op hun weg naar zelfstandigheid. Een bijdrage van Deelkracht. 
ervaringen_en_tips_.pdf
File Size: 446 kb
File Type: pdf
Download File

Autisme

Hier vindt u de directe links die betrekking hebben op het onderwerp Autisme.​

Een interactieve en vraaggestuurde website met inhoudelijke informatie en een forum waarin leerkrachten, ambulant begeleiders autisme en steunpunt functionarissen autisme van de REC’s informatie en ervaringen kunnen uitwisselen en met elkaar kunnen discussiëren over nieuwe ontwikkelingen en inzichten.
Kinderen met autisme in de klas
​
​Autisme kun je niet aan de buitenkant zien, maar je kunt het soms wel aan iemand merken. Veel kinderen met autisme kunnen er slecht tegen als er dingen veranderen of anders lopen dan gepland. Je kind kan dan heel angstig of boos worden. Ook zie je vaak dat kinderen met autisme het liefst bezig zijn met één bepaald onderwerp of hobby. Bijvoorbeeld dinosaurussen of paarden. Sommige kinderen met autisme hebben snel last van prikkels, bijvoorbeeld harde geluiden of kriebelige stoffen. Lees hier meer over de kenmerken van Autisme bij schoolkinderen NVA
​

Leer-en gedragsstoornissen​ 

Hieronder vindt u de directe links die betrekking hebben tot leer- en gedragsproblemen in het algemeen.

Balans is de landelijke vereniging met informatie over ontwikkelingsstoornissen.
Balansdigitaal

Executieve functies in de klas verder uitgelegd in een boekreview
Executieve functies versterken in de klas

Dyslexie en de overstap van het basisonderwijs naar naar het Voortgezet onderwijs. 

Steunpunt dyslexie
Dyslexie en vrijstellingen in het vo
Leesproblemen en dyslexie in het voortgezet onderwijs

Woordenschat en taalontwikkeling

Een boeiende paper met verdieping over Meertaligheid. 'Een thuis vol Taal' van de Universiteit van Utrecht. Er wordt herin uitgelegd Waarom meertalig opvoeden zo belangrijk is.
Een link naar de speciale editie (maart 2022) van 'Veerkracht' het Magazine voor pedagogische professionals kind en educatie over 'Taalstimulering', maar ook over het stimuleren van het leesonderwijs en de leesmotivatie. Hoe belangrijk is het lezen voor de taalontwikkeling.
Hoe leert een kind zijn moedertaal? Wanneer begint een kind met het leren van taal? Hoe leert een kind woorden herkennen? En hoe kun je eigenlijk taalonderzoek doen met baby’s? Deze en meer vragen komen aan bod in dit filmpje van De Taalcanon  (2017).

Over meertaligheid

Hebben tweetalige kinderen een taalachterstand? De taalontwikkeling van een kind verloopt via verschillende fases. De meeste kinderen beginnen rond de zes maanden met brabbelen en zeggen hun eerste woordje rond hun eerste verjaardag. Maar hoe zit dat met kinderen die opgroeien met twee talen? Hebben zij meer tijd nodig bij het doorlopen van deze fases? Bekijk ook het bijbehorende artikel: http://www.taalcanon.nl/vragen/hebben-tweetalige-kinderen-een-taalachterstand/
Digitale implementatiekoffer Taalbeleid Onderwijs achterstanden
​
​Een goede woordenschat, de basis voor een goede schoolloopbaan. 

Goede Woordenschat
Kees Vernooy 08-01-16 – Taalpilots onderwijsachterstanden

Leren als een op taal gebaseerde activiteit is sterk afhankelijk van woordkennis. Lezers begrijpen niet wat ze lezen als ze de betekenis van de meeste woorden niet
kennen. Leerlingen moeten ook de betekenis van
woorden die leerkrachten gebruiken en die
voorkomen in schoolboeken kennen; deze woorden moeten ze in nieuwe situaties kunnen toepassen.
Het ontbreken van een goede woordenschat is één van de cruciale factoren waarom kinderen uit risicogroepen dikwijls mislukken in het onderwijs.
Onderzoek laat zien, dat naast vlot kunnen lezen de aanwezige woordenschat de belangrijkste factor voor
goed kunnen begrijpend lezen is. Aandacht voor vlot kunnen lezen is een minder omvangrijke opdracht dan
aandacht voor het vergroten van de woordenschat.
​PDF Van Kees Vernooij
Kleuter Wiskunde. Rijke rekenvragen in Prentenboeken.
​Waarom kiest beer een emmer. 
Prentenboeken als belangrijk middel om de taal- en rekenontwikkeling te stimuleren.
Uit het tijdschrift Bartjens, jaargang 35 2015/2016 nummer 1.
De Doorgaande lijn van begrijpend luisteren naar begrijpend lezen.
Artikel van Aafke Bouwman en Karin de Mortel

​Schoolteams die de resultaten van begrijpend lezen willen verbeteren, geven alle aandacht aan hardop denkend voorlezen en het begrijpend luisteren in de onderbouw. 
Foto
Duizend -en- een- woorden

SLO 2005 pdf Duizend-en-eenpwoorden
De allereerste Nederlandse woorden voor anderstalige  peuters en kleuters

Ontwikkeld door de SLO en is bedoeld voor anderstalige peuters en kleuters. Er is een sublijst met 52 woorden die bedoeld zijn als het eerste Nederlandse aanbod  aan anderstalige peuters en kleuters bij binnenkomst in de peuterspeelzaal of kleutergroep. De volgende stap is de sublijst van 203 woorden die 52 woorden uit sublijst 1 bevat plus 151 nieuwe woorden. De derde en laatste sublijst bevat 1001 woorden.

DGM Denkstimulerende GespreksMethodiek (Marion blank)
De Denkstimulerende GespreksMethodiek (DGM) wordt gebruikt voor kinderen met een expressieve en/of receptieve taalontwikkelingsstoornis. Je leert denkprocessen bij kinderen te stimuleren en uit te bouwen, aan de hand van concrete activiteiten zoals bijvoorbeeld knutselen of koken. Je oefent de methode tijdens de cursus en in praktijkopdrachten.

Even denken… Denkgesprekken met kinderen is een nieuwe uitgave met uitgeschreven activiteiten en suggesties voor denkvragen op de vier niveaus
​
Leesbegrip vraagt om leraren met lef
De inzetbaarheid van Nieuwsbegrip als begeleidingstraject in het monitoren van eigen tekstbegrip in de groepen 5 t/m 8.

Logopedie

Hieronder volgen een aantal filmpjes en links van logopedisten. Het zijn behandelmethoden met een grote positieve impact op de Spraakontwikkeling en deTaalontwikkeling van het kind met TOS
Spraakbewegingen met juf Petra. De filmpjes die juf Petra heeft gemaakt zijn bedoeld voor de bewustwording van spraakbewegingen voor kinderen die hier mogelijk nog moeite mee hebben.  Deze filmpjes kunnen onder geen voorwaarde een vervanging zijn voor logopedische behandelingen wanneer dit geïndiceerd is. De filmpjes zijn puur bedoeld als beeldvorming en inspiratie hoe spraakbewegingen geoefend kunnen in de dagelijkse thuis/schoolsituatie binnen de belevingswereld van kinderen. Juf Petra heeft deze filmpjes in eerste instantie gemaakt voor de jonge kinderen die zij zelf wekelijks behandelt, en heeft ze daarnaast beschikbaar gesteld op You Tube voor ieder kind die hier baat bij zou kunnen hebben. De filmpjes vind je op de website van Juf Petra https://www.zwingwoorden.nl/filmpjes-juf-petra/

Gebarenles met Lotte en Max

Kindergebaren app en links op facebook. Liedjes zingen met Lotte en Max Interactief gebaren leren met Lotte & Max. Voor dove, slechthorende kinderen en kinderen met TOS of ernstige spraakproblemen.
https://www.facebook.com/gebarenmetlotteenmax en 
https://gebarenles.nl/over-ons/

Begeleiding door de logopedist met de Hanen-Methodiek.

NVLF logopedie Zo'n 160 duizend kinderen gaan ieder jaar met ernstige taalproblemen naar de logopedist. Renzo (3 jaar) kan nog nauwelijks praten. Hij is doorverwezen naar een speciaal getrainde Hanen-logopedist die de communicatie tussen kind en ouders verbetert.

Zet TOS op de kaart!
Wanneer u op onderstaande afbeeldingen klikt gaat u naar enkele films over TOS. .

TOS- movie 'De gesloten deur'.
TOS-ervaringsdeskundige Folkert Bil laat aan de hand van dit fragment zien hoe het TOS-probleem bij hem in elkaar steekt. Folkert Bill heeft TOS en dyslexie.
TOS en de invloed op de sociaal emotionele ontwikkeling. Als je kind een TOS heeft, merk je dat ook op sociaal-emotioneel gebied. Hoe komt dat? Koninklijke Kentalis
Why is language important for mental health? In 'WORDS FOR WELLBEING ANIMATION' Professor Courtenay Norbury talks about the connections between Developmental Language Disorder and social, emotional and mental health difficulties. And importantly what parents and professionals can do. RADLD 2020
Een getekend informatiefilmpje met uitleg over wat een TOS is, welke risico- en beschermende factoren een rol spelen, wat voor invloed een TOS heeft op het gedrag van een kind en hoe je een TOS kan herkennen en aanpakken. Gemaakt door Myrre voor de minor Kinderen met Speciale Behoefte. Amsterdam, maart 2018.
TOS vanuit een Neurologisch perspectief (Koninklijke Kentalis) Bij sommige kinderen verloopt de taalontwikkeling niet goed. Er is mogelijk sprake van TOS: een taalontwikkelingsstoornis. Wij nemen je mee door de complexiteit van TOS, vanuit een neuropsychologisch perspectief. Dit perspectief maakt het samenspel zichtbaar tussen taal, cognitie, sociaal-emotioneel functioneren en omgeving.
TOS als je spraak normaal klinkt, maar de talige informatie niet binnenkomt. De frustratie wanneer men zegt dat je niet goed oplet en concentratieproblemen hebt.... Lily Farrington vertelt over haar TOS wat pas op 15 jarige leeftijd gediagnosticeerd werd. Instructie volgen en gesprekken volgen is een uitdaging.
Wat is TOS? TOS staat voor TaalOntwikkelingStoornis. In deze minidocu wordt uitgelegd wat TOS is en wat het betekent om TOS te hebben. VierTaal leerlingen Serife, Justyn, Jimmy en Layla vertellen hun eigen TOS verhaal. Dit filmpje is gemaakt door medewerkers en leerlingen van Stichting Viertaal. Stichting VierTaal verzorgt onderwijs voor leerlingen die problemen hebben met taal, communicatie en/of horen (speciaal onderwijs cluster 2). www.viertaal.nl
Taalontwikkelingsstoornis herkennen:
https://www.gezondheidsplein.nl/dossiers/taalontwikkelingsstoornis/taalontwikkelingsstoornis-herkennen/item115125

​In deze animatie legt het Gezondheidsplein de signalen van een taalontwikkelingsstoornis uit bij basisschoolkinderen. Hoe herken je een taalontwikkelingsstoornis en waar moet je op letten bij je kind? Hoe praat een kind met een taalontwikkelingsstoornis? Hiervoor is de TOS signaleringsposter gebruikt van Kentalis: Heeft Jos een TOS? Posterlink:  Heeft Jos een TOS
Vroegbehandeling TOS Kentalis
https://www.kentalis.nl/vroegbehandeling-tos
Documentaire 'Mijn ding is taal, zeg maar niet echt'
‘Soms vind ik het wel fijn alleen … dan heb je geen woorden nodig’

Wat als de juiste woorden niet opduiken? Deze docu is een portret van Dennis die daar last van heeft. Dennis is een jongen waarmee niets aan de hand lijkt te zijn. Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is dan ook een onzichtbare stoornis. Door zijn taalstoornis lukt het hem vaak niet te zeggen wat hij echt denkt, of zelfs te begrijpen wat iemand hem vraagt. Het liefst wil hij precies zo zijn zoals zijn leeftijdgenoten. En vooral niet dom gevonden worden.
Deze documentaire duurt 15 minuten en was in 2013 te zien bij de NCRV. De regie is van Xander de Boer. De docu heeft toen al een enorme indruk op mij gemaakt. Na wat zoeken heb ik de docu gevonden en toestemming gekregen om hem op dit kanaal te delen op Wereld TOS dag. 

Productie: Hollandse Helden & NCRV
Tobias Borgert betrokken componist