Krijg een bericht als ik een nieuw artikel heb geplaatst! Aanmelden kan hier.
​Klik op de blauwe titel om het artikel te lezen en te downloaden.

Laatste nieuwe artikel staat bovenaan

Taalontwikkelingsstoornissen (TOS)

TOS in het voortgezet onderwijs en het mbo

Een artikel over TOS bij de jongeren in het vo en het mbo. Aandacht voor de overstap, de psycholoog-educatie en wat betekent het hebben van TOS voor deze leerlingen.

Deel 3 Executieve functies en TOS
De leerling met een zwakke emotieregulatie

Emotieregulatie betekent dat je je emoties onder controle kunt houden in een bepaalde situatie en dus ook het gedrag dat daaruit voortvloeit. Het verwoorden van gedachten en gevoelens is voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis net zo lastig als het formuleren van antwoorden op vragen. Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis vinden het lastig om emoties en gevoelens die ze ervaren goed te benoemen en om deze (op tijd) te herkennen.

Deel 2 Executieve functies en TOS
De leerling begeleiden met een zwak werkgeheugen

Het werkgeheugen betreft de vaardigheid om informatie in het geheugen vast te houden bij het uitvoeren van complexe taken zonder (visuele) hulpmiddelen. Leerlingen met een zwak werkgeheugen hebben moeite met het toepassen van eerder geleerde vaardigheden of ervaringen.
Bij leerlingen met TOS gaat het vaak om het verbale en talige werkgeheugen. Het betreft de geschreven en auditief aangeboden informatie. Dit is het tweede artikel met tips voor op school en tijdens de stage.

Aandacht voor de informatie verwerking voor de leerling met TOS,
​tijdens stage, praktijk en op school

Tips en adviezen op dit A-4tje voor de begeleiding van de de leerling tijdens de stage, de praktijkvakken en ook op school. Het niet voldoende volgen van de instructie kan ongewenst gedrag veroorzaken tijdens de stage, maar het kan ook voor een onveilige situatie zorgen. Waar moet je op letten? Even 1 op 1 contact om belangrijke instructie te herhalen en aan de leerling vragen te herhalen wat de instructie was en wat hij gaat doen. 

Deel 1 Executieve functies en TOS
De leerling met TOS begeleiden met 'Plannen en Organiseren'

Het is belangrijk dat de leerling zelf kan verwoorden, met hulp van de leerkracht of begeleider, waar hij tegenaan loopt bij het plannen en organiseren. Wat gaat goed en wat is nog lastig? Aan de hand van ondersteunend tekenen of aan de hand van de communicatiekaarten TOS kan je samen met de leerling de hulpvraag verhelderen en hier samen een oplossing voor zoeken. Succeservaringen zijn belangrijk voor de motivatie en het zelfbeeld van de leerling. Stimuleer de verantwoordelijkheid die de leerling zelf heeft, geef de leerling eigenaarschap. 
Problemen met de executieve functie plannen en organiseren is van invloed op de taakinitiatie waardoor de leerling met TOS ondervindt op dit gebied en vervolgens moeilijk tot werken kan komen. De leerling weet dan niet hoe de taak op een efficiënte manier aangepakt moet worden en zonder uitstel te beginnen. (speciaal)basisonderwijs en v(s)o)

Taalontwikkelingsstoornissen in het voortgezet onderwijs en het mbo 2

De meeste docenten weten wat de belemmeringen zijn voor de leerling met ADHD of autisme en zijn deze termen in ieder geval bij hen bekend en is het voor de meeste docenten geen onbekend begrip binnen hun school. Wanneer je als leerling met TOS de school binnenkomt en je zegt ik heb TOS …dan weten vaak veel docenten of mentoren niet wat dit betekent en wat het inhoudt. Ook weten zij vaak niet dat er voor de leerling met TOS ook mogelijkheden bestaan met betrekking tot het recht op dispensaties en compensaties. Veel ouders en de leerling weten dit ook vaak niet. Er ligt in het voortgezet onderwijs en in het mbo echt nog een terrein te winnen.

Taalontwikkelingsstoornissen in relatie tot gedrag

‘Men moet altijd de mogelijkheid van een taalstoornis overwegen bij een kind met een gedragsstoornis, want een taalstoornis kan aanzienlijk bijdragen aan een psychopathologische ontwikkeling, 
en behandeling van de taalstoornis kan de gedragsstoornis doen verminderen. In zulke gevallen zijn taaltests niet overbodig’. 
 (Uit: ‘De relatie tussen taalstoornissen en gedragsstoornissen: 
Psychologische en neuro-psychiatrische inzichten’, dr. C. Njiokiktjien, 2006) 

TOS, problemen in de taalverwerving

Taal is zoveel meer dan alleen spraak. Het is de meest complexe vaardigheid die een mens bezit en die wij nodig hebben om te communiceren met de ander. Leerlingen met TOS ondervinden problemen op verschillende taaldomeinen, er is bij TOS sprake van een zwakke taalvaardigheid. Leerlingen met TOS hebben moeite met de gesproken taal (het begrip en de productie), de geschreven taal en ook de gebarentaal. 

In kaart brengen van de communicatieve redzaamheid

Bij het aantonen van een geringe communicatieve redzaamheid gaat het erom dat aantoonbare tekorten in het communiceren en converseren in kaart wordt gebracht.  Met onderstaande aandachtspunten heeft u handvatten voor de verslaglegging van de problemen met betrekking tot de communicatieve redzaamheid van een leerling

TOS problematiek is meer dan alleen een grote achterstand in de ‘Taalontwikkeling’ ​​

De verwerving van taal gebeurt over het algemeen spelenderwijs in een taalrijke omgeving, maar het is een complex proces. Het maakt nieuwe cognitieve en sociale interacties mogelijk die van belang zijn voor de persoonlijke groei van het kind. Bij het kind met TOS verloopt de taalverwerving niet spelenderwijs, ook niet in een taalrijke omgeving. Naast de beperkte taal die deze kinderen impliciet leren, moet taal vooral ook expliciet aangeboden worden.
hier om te bewerken. Wat is de rol van de ToM? Hoe belangrijk is aandacht voor de emotionele competenties bij het kind met TOS.

TOS en meertalige kinderen.

Aandacht voor het meertalige kind met TOS.  Wat zijn de aandachtspunten met betrekking tot het herkennen of signaleren in de klas. Belang van een goede anamnese en aandacht voor de screeningslijst ELS voor het in kaart brengen van de taalontwikkeling in de moedertaal van het jonge kind.

Meertaligheid en TOS

Een taalontwikkelingsstoornis heb je in beide talen. Ook meertalige kinderen kunnen een taalontwikkelingsstoornis hebben. Bij meertalige kinderen zien wij bij een taalontwikkelingsstoornis dat juist in de eerste taal, de moedertaal, de taalontwikkeling stagneert. Aandacht voor het meertalige kind met TOS en wat zijn de aandachtspunten met betrekking tot het herkennen of signaleren in de klas. ​Praktische tips en handvaten.

​Spraak-taalontwikkeling tot 7 jaar

Vroegtijdige behandeling van belemmeringen en stoornissen in de spraak, taal, adem, stem, of gehoor kan problemen met gedrag, leren, lezen , en de sociaal- emotionele ontwikkeling voorkomen of het kan de impact die deze problemen kunnen veroorzaken op de ontwikkeling van het kind verminderen.
Daarvoor is het belangrijk dat het ook bekend is wat de mijlpalen in de taalontwikkeling zijn die de kinderen in deze eerste zes jaar bij een 'normale' spraak- taalontwikkeling maken.

TOS in het voortgezet onderwijs en het mbo. Toetsen, repetities en examens

Wat zijn de knelpunten bij leerlingen met TOS bij toetsen, repetities en examens. Wat zijn hulp hulpvragen en wat kan je bieden?

De ondersteuningsbehoefte van de leerling met TOS

Wat kan je als docent bieden tijdens de les? Aandachtspunten op een rij.

TOS in het voortgezet onderwijs en mbo

Nog altijd is de term TOS (Taalontwikkelingsstoornis) in het voortgezet onderwijs en in het mbo een onbekende term en worden deze leerlingen vaak niet herkend. Wel signaleert men het externaliserend- of internaliserende gedrag, wat als ongewenst wordt gezien en niet als hulpvraag. Feit is dat TOS in het onderwijs de meest voorkomende problematiek is. Zo heeft ongeveer 7% van de leerlingen een TOS. Wat zijn de signalen? ​​

Gedrag in de klas,
Ongewenst gedrag of…. Onbekende hulpvraag?

Wat vaak als eerste gesignaleerd wordt in de klas is 'gedrag' en wanneer dit wordt ervaren als storend of als 'niet passend' tijdens de les of in interactie met leeftijdsgenootjes  is dit ‘ongewenst’ gedrag. Wat hierbij vaak niet gezien wordt is de hulpvraag die getoond wordt door middel van het gedrag. Gedrag ontstaat door prikkels vanuit het kind zelf, zoals gedachten of vanuit zijn omgeving, bijvoorbeeld bij het gevoel van niet begrepen worden. Gedrag volgt op triggers die emoties oproepen en vanuit een emotie vertoon je gewenst of ongewenst gedrag. Wat is hierin de relatie met taal en een TOS?

TOS in de klas

Het A-4 tje met tips voor in de klas

Een A-4tje heb met praktische tips en adviezen voor de begeleiding van leerlingen met TOS in de klas...
Dat is niet  eenvoudig. Ieder kind met TOS is uniek en dat geldt ook voor de hulpvraag. 
Als extra bijlage wel een A-4tje met tips, maar dit zijn vooral de algemene tips. Wat niet vergeten moet worden is dat er veel variabelen van invloed zijn op de begeleiding die jij als leerkracht wil en kan bieden. Over het algemeen is de hulp en begeleiding die wenselijk is voor die leerling met TOS afhankelijk van een aantal directe variabelen. In dit artikel bespreek ik kort de variabelen en noem ik de meest belangrijke en algemene tips.

Het verhaal van de kip en het ei.... TOS

Een kind met een taalontwikkelingsstoornis zal problemen ondervinden vanuit frustratie en onvermogen en vooral vanuit het overvraagd worden. Internaliserende problemen en externaliserende problemen. Al heel jong zien wij dit bij leerlingen met TOS. Een leerling met TOS zonder problemen op deze twee gebieden zijn er niet of nauwelijks. Het is niet alleen maar een taalontwikkelingsstoornis. Een TOS gaat gepaard met sociaal- emotionele problemen en met internaliserende of externaliserende (gedrag)problemen

Gedrag in relatie tot problemen in de communicatieve redzaamheid

Wat is dat 'communicatief redzaam zijn', wat betekent dit precies? Wat voor invloed heeft een onvoldoende communicatieve redzaamheid op gedrag? 

TOS..... 1 op de 20 leerlingen

 TOS een onzichtbare handicap waarbij kinderen vooral problemen hebben met betrekking tot de communicatieve redzaamheid. Welke invloed heeft dit voor school en leren, maar ook  op de deelname van deze kinderen aan de wereld om hen heen. 

Strategieën bij het lezen en leren van teksten

Het leren van teksten is voor veel leerlingen lastig. Zeker voor leerlingen die veel behoefte hebben aan visualisatie en dus ook leerlingen met een zwak verbaal werkgeheugen.
Trage lezers en lezers die moeite hebben met het decoderen van de tekst zullen ook veel problemen ondervinden bij het onthouden van wat ze gelezen hebben, omdat het decoderen al zoveel energie kost. In deze bijlage tips voor de ondersteuning bij het leren van teksten. 

Wat iedere docent over dyslexie zou moeten weten

Uit onderzoek is gebleken dat in elke klas gemiddeld 10% van de kinderen dyslexie heeft. Weet dan ook elke docent waar hij of zij rekening mee moet houden als het gaat om didactiek, om extra aandacht, om hulpmiddelen en wanneer het gaat om compensaties en dispensaties?

Met dyslexie naar het VO

De vraag van veel ouders met een kind met dyslexie is:
Hoe kunnen wij ons kind voorbereiden op het VO?

Wat kunnen de leerlingen qua hulp verwachten in het VO?
Wat zijn de rechten van deze kinderen binnen het Passenonderwijs? Wat zijn de mogelijkheden m.b.t. de talen?
Welke hulpmiddelen of aanpassingen mogen ze verwachten in het VO? 
Tevens vindt u in dit Ebook en bij de downloads tips voor op school en in de klas

Dyslexie in het VO

Leerlingen met dyslexie en/of TOS hebben gerichte specifieke hulp nodig in het VO waarbij er op elk vakgebied gekeken moet worden wat de hulpvraag is van deze leerling en hoe deze oplossingsgericht aangepakt kan worden.
Er zijn veel mogelijkheden op het gebied van ondersteuning, compensatie en dispensatie. Vanuit elk vakgebied kan er naar een oplossing gezocht worden om succesvol deel te nemen aan het bij het kind passend niveau in het voortgezet onderwijs.

Dyslexie en moderne vreemde talen

In het voortgezet onderwijs worden kinderen met dyslexie dubbel geconfronteerd met hun handicap. Bij vakken als 'Engels' is vooral het juist doorzien van de klank-tekenkoppeling een groot probleem voor kinderen met dyslexie. Welke klanken worden er gepresenteerd door de letters en lettercombinaties  (40 klanken en 1000 verschillende schrijfwijzen) en andersom.

Spellingproblemen

Spelling kan problemen opleveren als je leerproblemen hebt door een zwak werkgeheugen, of als je dyslectisch bent, ADHD hebt, een taalontwikkelingsstoornis of een ander probleem. Vaak heb je dan ook veel moeite met de spellingregels onthouden en toepassen. In deze blog geef ik een handreiking voor in de klas. Het almaar herhalen op papier, het overdoen geeft eerder meer frustratie dan een succeservaring. Mogelijk kan deze handreiking meer succes bieden.

Ernstige leesproblemen in het VO, laaggeletterdheid

Ongeveer 10% van de leerlingen heeft bij het verlaten van de basisschool het oude AVI-9 niveau (M7) niet gehaald. Zij lopen het risico functioneel analfabeet te worden (Expertise centrum Nederlands).
Tijdens mijn begeleiding van leerlingen in het VO kom ik helaas een steeds groter groeiend probleem tegen. Namelijk die groep leerlingen die de basisschool verlaten met een te grote leesachterstand. 

Executieve functies

Executieve functies, praktische tips voor in de klas

.Het benoemen van ongewenst gedrag van leerlingen zoals ‘hij vergeet van alles’, ‘zij heeft nooit haar huiswerk af’, ‘hij raakt van alles kwijt’, ‘zij weet nooit waar wij zijn gebleven in de les’, ‘hij weet nooit wat hij moest leren’, ‘hij is ongemotiveerd’ etc. is vaak het benoemen van een hulpvraag van de leerling.
Dit ongewenste gedrag heeft vaak zwakke executieve functies als onderliggend probleem. Zwakke executieve functies zijn vaak een oorzaak van leer- en gedragsproblemen en zijn zeker een factor die aandacht verdient bij de begeleiding van leer-en gedragsstoornissen zoals ADHD, autisme, TOS, dyslexie en andere stoornissen.

Executieve functies in de klas

Een artikel dat in het kort de executieve functies bespreekt met aanvullend praktische tips voor in de klas.
Voor de executieve functies is een innerlijke stem die het handelen en talige denken aanstuurt van groot belang. Veel executieve functies zijn met elkaar verweven en leerlingen hebben dan ook vaak moeite met meerdere executieve functies. ​

Helpende gedachten deel 2

Helpende gedachten deel 1

Helpende gedachten zijn probleem overstijgende gedachten.
Een kind in de klas met leer-of gedragsproblemen? Zwakke executieve functies zijn hier vaak een factor die om aandacht vraagt. Dit uit zich in gedrag dat jij als leerkracht signaleert en vaak benoemt.

De grote rol van het werkgeheugen bij het leren

Het werkgeheugen is een van de executieve functies. Wat men veelal niet weet is dat het werkgeheugen de voorspeller is van schoolsucces en niet het IQ. Het werkgeheugen meet onze capaciteit om te leren, niet wat wij al geleerd hebben. Het is een van de belangrijkste vaardigheden die leerresultaten kunnen voorspellen (Tracey Alloway – Het werkgeheugen 2011). 
Wat is nu precies het werkgeheugen? Welke rol speelt het werkgeheugen bij het leren, wat zijn de gevolgen van een zwak werkgeheugen en enkele tips voor in de klas.

Het obstakel bij dyscalculie............ het werkgeheugen​

Een kenmerk van kinderen met dyscalculie is een zwak werkgeheugen. Getallen kunnen zomaar verdwijnen, poef in rook opgaan.... Hoofdrekenen is een ramp voor deze kinderen. Informatie in je hoofd vasthouden is moeilijk, vooral als het abstracte cijfers zijn.  Je kan wel rekenen......maar de getallen waar je mee rekent in je hoofd vasthouden. Dat is een probleem.

Executieve functies in relatie tot leer- en gedragsproblemen 

“Je hoofd erbij houden….. “
Hoe vaak worden deze uitspraken in de klas geroepen…; “waar zit je met je hoofd?” , “let je wel op?”, “je zit te dromen!”

Werkhouding, gedrag

Nieuwsgierigheid leidt tot motivatie

Welk gedrag ontstaat er wanneer je niet begrepen hebt wat de instructie is en wat er van je verwacht wordt? Als je niet weet wat het doel is van een les? Ben je dan gemotiveerd en word je geprikkeld? Een artikel over de rol van nieuwsgierigheid bij motivatie voor school en leren.

Wat te doen bij stress en spanning

Wat te doen bij stress en spanning bij kinderen rond toetsen, testen, spreekbeurten etc...
Een leuke oefening om samen met kinderen te doen en om een stuk rust terug te vinden.

Een gemotiveerde werkhouding = succes

De juiste prikkels.....Dat is ook wat je motiveert om verder te gaan.
 Nieuwsgierigheid, enthousiasme, betrokkenheid.... Allemaal prikkels die in het onderwijs zouden kunnen leiden tot leerlingen die gemotiveerd zijn tot onderwijs en leren.

Gedragsproblemen of een burn-out...

Kinderen met leerproblemen worden veelal overvraagd. hoe kunnen we dat voorkomen en zorgen dat hun sociaal-emotioneel welbevinden niet wordt aangetast? Wat moeten we niet uit het oog verliezen?

Passendonderwijs.........in gesprek met het kind

Hoe luisteren wij naar het kind en hoe maken wij vanuit een betrokken houding en met de juiste vraagstelling  het onderwijs 'Passend' voor die kinderen die extra hulp nodig hebben? In deze blog een gesprek met een VMBO leerling.

Taalontwikkelingsstoornis (TOS)en auditieve verwerkingsproblemen (AVP)

Auditieve verwerkingsproblemen

Leerlingen met een stoornis in de auditieve informatieverwerking hebben opvallende en blijvende moeilijkhedenmet de aandacht richten op, het onderscheiden van, het herkennen van of het begrijpen van datgene wat verteld (gehoord) wordt, terwijl er geensprake is van een verminderd gehoor. Er is vaak sprake van co morbide stoornissen zoals TOS, leerproblemen, dyslexie, aandachtstoornissen en autisme.

TOS of dyslexie...begrijpend lezen, hoe doe je dat?

Begrijpend lezen is voor de meeste leerlingen met leerproblemen of leerstoornissen een belemmering bij het met succes uitvoeren van de, over het algemeen, talige schoolvakken. Ook al is er sprake van een voldoende intelligentie, toch zijn er veel leerlingen die ondanks hun cognitieve vaardigheden problemen ondervinden met betrekking tot tekstbegrip en dus met het maken van de opdrachten en de toetsen. In dit artikel een aantal strategieen en tips. 

Auditieve verwerkingsproblemen (AVP) in de klas

Kinderen met AVP hebben vooral moeite met allerlei vaardigheden die noodzakelijk zijn voor het verstaan en begrijpen van mondelinge talige informatie.
Kinderen die hier problemen bij ondervinden zullen mondelinge instructie en complexe opdrachten niet of nauwelijks begrijpen.
In dit Ebook enkele tips voor in de klas en mogelijke aspecten die kunnen wijzen op AVP.

​​Problemen in de productie van de taal

Bij een vertraagde spraak-taalontwikkeling of een taalontwikkelingsstoornis (TOS) kan er op verschillende gebieden een achterstand ontstaan. De stoornis met betrekking tot de spraaktaalontwikkeling kan de taalontwikkeling van het kind van verschillende gebieden beperken.
In dit Ebook een voorbeeld uit de praktijk en een stukje achtergrond en tips.

TOS het onbekende probleem

Er is in onze maatschappij en op de scholen veel aandacht voor dyslexie, dyscalculie, ADHD, autisme etc. Hoe gaan we met deze problematieken oftewel ‘stoornissen’ om binnen Passend onderwijs? Hierbij vergeten we een problematiek die minstens zo veel voorkomt en voor veel problemen zorgt. We spreken hier van een prevalentie van 5 -10%. Of anders gezegd, we herkennen in de klas deze problematiek vaak niet. Uit recente onderzoeken is zelfs gebleken dat TOS vaker voorkomt in de klas dan autisme, ADHD of dyslexie.

TOS en de relatie tot dyslexie (deel 2)

In het eerste deel van mijn blog over TOS in relatie tot dyslexie heb ik besproken wat een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is. Tevens heb ik in het eerste deel aangegeven wat de relatie is tussen dyslexie en de taalontwikkeling, met name hoe deze zich ontwikkelen op school en hoe deze met name op school in relatie staan tot elkaar.
Een volgende vraag die ik aan de orde wil stellen is: hoe komt het dat wij wel de dyslexie problematiek signaleren en over het algemeen m.b.t. deze problematiek tijdig doorverwijzen en de spraaktaalproblemen vaak niet of niet tijdig herkennen? 

TOS en de relatie met dyslexie (deel 1)

Wat is een TOS? Wat is de relatie tot dyslexie? Hoe komt het dat we wel de dyslexie problematiek signaleren en niet de spraaktaal problemen die vaak al veel eerder in beeld zijn? Hoe bekend is deze problematiek in het onderwijs ? Wat zijn de signalen op school?

Herkennen van TOS

In eerdere artikelen heb ik aangegeven dat het belangrijk is dat problemen in de spraak-taalontwikkeling  van een kind en een spraaktaalontwikkelingsstoornis (TOS) vroegtijdig herkend/ onderkend worden om een succesvolle schoolloopbaan te garanderen. Helaas is dit niet altijd het geval. Vaak weet men niet waar men op moet letten. Opvallend is zelfs dat er bij een aantal kinderen die ik in de praktijk tegen kom, zelfs nog geen uitgebreid logopedische screening heeft plaatsgevonden terwijl er veel problemen gesignaleerd worden m.bt. school en leren. In dit e-book bespreek ik de aandachtspunten die van belang zijn om tijdig te herkennen en die een reden zijn voor verder onderzoek.

Niet luisteren, niet opletten....werkhouding? Of is er sprake van auditieve verwerkingsproblemen (AVP) ?

Bij auditieve verwerkingsproblemen zijn er problemen met de auditieve functies. Auditieve functies worden vaak uitgelegd als ‘wat we doen met wat we horen’. 
Als kinderen niet goed lijken te luisteren, opdrachten niet (goed) uitvoeren, niet lijken te onthouden wat gezegd wordt, zonder dat sprake is van slechthorendheid, dan is mogelijk sprake van AVP, auditieve verwerkingsproblemen.

Auditieve verwerkingsproblemen, tips voor in de klas

In mijn vorige blog hebben we besproken dat werkhoudingsproblemen een specifieke oorzaak kunnen hebben. We hebben de auditieve verwerkingsproblematiek (AVP) besproken, een probleem dat je vaak in combinatie ziet met andere leerproblemen en leerstoornissen..

Wereld TOSdag september 2018

In de week voor Wereld Tosdag 2018 heeft Smartonderwijs elke dag een artikel of een aandachtspunt omtrent TOS gepubliceerd. Deze zijn in een pdf samengevoegd tot 1 document.
TOS de feiten en cijfers, TOS en het verwoorden van emoties, TOS en de executieve functies etc. U vind hier een uitgebreid document over TOS in de klas.

Over autisme

Ass (Autisme spectrum) en de veranderingen m.b.t. zorg, indicatie en onderwijs

Er gaan in m.i.v. 2014 en 2015 veel veranderingen plaats vinden in zorg en in het onderwijs voor onze kinderen die extra zorg en aandacht behoeven. Veranderingen in de criteria bij het stellen van de diagnose ASS (DSM-5), veranderingen in de Jeugdwet en in het onderwijs. In deze Iblog een korte uitleg

Autisme in de klas, passend onderwijs

Autisme in de klas, Voortgezet onderwijs en Basisonderwijs. Een samenvatting van kenmerken die men in het onderwijs signaleert en die een belemmering kunnen zijn bij het volgen van het onderwijs. Het bieden van succeservaringen kan aan de hand van (mogelijke) tips die ik beschrijf en met oog voor de aandachtspunten en de sterke kanten van het kind. Feit blijft dat ieder kind uniek is, ook het kind met autisme. Iedere situatie is uniek en ieder kind met een belemmering ervaart het onderwijs als een uitdaging. Zelf ga ik er van uit dat, de betrokkenen voor de klas het kind met een belemmering en het onderwijs als een uitdaging zien. Hoe gaan we dit kind en alle andere kinderen een succeservaring bieden in het hedendaagse 'Passend onderwijs'?

Autisme in de klas... tips

Een overzicht met enkele tips en adviezen voor in de klas . Kinderen met autisme hebben heel veel mooie sterke kanten die hen in het onderwijs juist kunnen ondersteunen en een goed uitgangspunt vormen bij de hulp die wij willen bieden. Zoals creativiteit, oog voor detail, het sterke deductief redeneren, levens volgens regels, analytische denken, objectiviteit en nog veel meer.  Als gevoelsmens kan je zelfs jaloers zijn op het vaak zwart witte denken en de 'uit' knop die we zo vaak missen in het denken en voelen. Deze mooie kinderen hebben voor succes in het reguliere "passende" onderwijs wat hulp nodig van de betrokken mensen voor de klas. In deze Iblog een kort overzicht, maar het kan nog veel veder aangevuld worden.....

Autisme en de complexiteit van de taallessen

Tijdens een observatie zag ik wat een reguliere taalles voor een leerling met autisme kan betekenen. Spreekwoorden ... Deze uitingen van onze taal hebben een dubbele lading en kinderen met autisme nemen taal letterlijk. Wat gebeurt er in zo'n les ...

Autisme in het VO

Een overgang van het basisonderwijs naar het VO is voor elk kind een erg grote stap die veel veranderingen met zich mee brengt. Wanneer je dan ook een diagnose Autisme hebt ervaar je deze overstap als een nog grotere drempel dan leeftijdsgenootjes zonder deze diagnose.
Voor kinderen met  'ass'  is het een overgang naar een wereld die voor hun niet duidelijk is, weinig structuur biedt, veel onzekerheden en dus onveilig is.
Wat zou deze kwetsbare kinderen hulp kunnen bieden in deze nieuwe situatie die problemen kan oproepen?

Autisme en begeleiding vanuit cluster 2 binnen passendonderwijs

De huidige clusterindeling is verdwenen per 1 augustus 2014 en de scholen voor cluster 3 en 4 gaan op in de samenwerkingsverbanden, terwijl cluster 1 en 2 landelijk werkende instellingen worden.
Cluster 2 betreft leerlingen met problemen in de auditieve waarneming en m.b.t. de communicatieve redzaamheid.
Kinderen met autisme vinden we ook vooral veel in deze doelgroep. Kinderen met autisme hebben juist veel problemen m.b.t. de communicatieve redzaamheid.

Een goed gesprek ...... met een kind met een autisme spectrum stoornis

Voor een kind met autisme is de informatie verwerking en zeker ook de talige informatie een hoop en vak complexe informatie die gefragmenteerd binnen komt. Alle informatie die een kind met autisme binnenkrijgt  neemt het kind gefragmenteerd waar. De binnengekomen informatie moet tot een samenhangend geheel gepuzzeld worden om er betekenis aan te geven.

Over ADHD/ ADD

ADHD in de klas

Deze keer een e-book n.a.v. mijn voorlichting aan een team van leerkrachten en vakdocenten. Er waren veel hulpvragen tijdens deze avond en het bracht mij op het idee om in ieder geval een kort artikel te schrijven met enkele tips en adviezen voor in de klas. Een workshop of voorlichting over dit onderwerp zal meer inzicht geven in deze problematiek en ook zal u met veel praktische handvatten de volgende dag voor de groep staan. Het is een voorlichting voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Van de kinderen onder de 16 jaar lijdt naar schatting 3% tot 5% aan ADHD (Nationaal Kompas Volksgezondheid 2014). Hiervan heeft 2% zeer ernstige problemen. ADHD blijkt een van de meest voorkomende gedragsproblemen bij kinderen en jongeren. Kinderen met ADHD vallen op in de klas. Welk gedrag is kenmerkend bij ADHD en bij ADD?

Leer- en gedragsproblemen

Alles wat je aandacht geeft groeit.....

Heel even heb ik getwijfeld of dit een artikel moest worden of een Blog... Het ligt er tussen in. Het is meer dan alleen mijn mening. 
Op het moment is het een veel gehoorde uitspraak. Vooral in het onderwijs: ‘alles wat je aandacht geeft groeit’ 
Dit geldt voor gedrag en voor het welbevinden. Gedrag positief of negatief en het welbevinden op sociaal en emotioneel niveau.
“Alles wat aandacht krijgt groeit”.
Vraag je dus vooral af, wat wil je dat groeit? En hoe.....
Het is ook niet alleen een aandachtspunt voor het onderwijs, maar voor de opvoeding in het algemeen. Als leerkracht en als ouder, maar ook die volwassenen in de omgeving van het kind zijn een rolmodel voor het kind. Van deze voorbeeldfunctie moeten wij ons zeker in de klas bewust zijn. In dit Ebook aandacht en tips voor in het gietertje met extra 'voedingsmiddelen' om te groeien....

'No child left behind'


Tijdens mijn werkzaamheden als ambulante begeleider en tijdens mijn observaties in de klassen zie ik dat veel van de zorgleerlingen het niet redden ondanks de duidelijke en expliciete benadering van het directe instructie model. Er is voor deze kinderen iets meer nodig in de expliciete benadering dan er nu in de methodieken staat beschreven. Voor de meeste leerlingen is dit model een goede aanpak om de leerdoelen te behalen. Expliciete directe instructie geeft de leerkrachten handvatten om nieuwe leerstof in stappen aan te bieden, te oefenen en om tot beheersing te komen.  Er is voor deze kinderen iets extra’s nodig in de expliciete benadering dan er in de methodieken staat beschreven. Welke aanvulling of verbreding is dan precies gewenst voor deze zorgleerlingen?

Een positief zelfbeeld en het welbevinden op school

De samenhang tussen (ernstige) leerproblemen en het emotioneel welbevinden van kinderen zou en moet het hoofddoel van Passendonderwijs moeten zijn. 

Volle hoofden problematiek

Als we spreken over een vol hoofd, dan gaat het over hoofden waarin het een chaos is van wegen. Hoofden die zo vol zijn dat het moeilijk is om na te denken of om op  te letten. Wat signaleren wij in de klas... wat zijn onze vooroordelen over het gedrag dat wij zien bij deze problematiek?

De kracht van positief belonen

 Positief gedrag benoemen en belonen werkt als de beste bekrachtiger. Negatief gedrag benoemen en aandacht geven maakt juist dat ook dit gedrag onder de aandacht komt. Dat willen we niet.
Positief gedrag benoemen maakt juist dat het kind het gedrag nogmaals wil uitvoeren.

Leerlinggesprekken

Alleen een luisterend oor en betrokken oog

Persoonlijk ben ik er van overtuigd dat wanneer we tijd steken in kinderen en luisteren naar hoe zij hun problemen ervaren, zij zelf in staat zijn om bij zichzelf te herkennen wat de sterke kanten zijn die zij kunnen aanboren om de juiste vaardigheden toe te passen.
Kinderen met leer- en gedragsproblemen gaan met meer plezier naar school als ze ervaren dat ze zelf veel vaardigheden in huis hebben om problemen op te lossen of een lastige situatie te overwinnen. Wat ze hierbij nodig hebben is een leerkracht die ze daarbij helpt door te luisteren en tijd te nemen om dit met alle aandacht te doen. Geen papier werk…. Helemaal niet nodig.
Alleen een luisterend oor, en betrokken oog.

Een goed gesprek.......bij werkhoudingsproblemen en gedragsproblemen

Praten met je leerling , maar ook thuis met je kind is een kunst op zich. Kinderen kunnen we zien als gelijkwaardige gesprekspartners en zo moeten wij ze ook zien. Wanneer deze stelling serieus wordt genomen is er al een enorm winstpunt. Wij willen ook graag dat er in een gesprek naar ons geluisterd wordt en dat deze betrokkenheid vooral blijkt uit gerichte vragen en doorvragen op een positieve en opbouwende manier. Zoals ik al zei...........een hele kunst op zich

Passendonderwijs.........in gesprek met het kind

Hoe luisteren wij naar het kind en hoe maken wij vanuit een betrokken houding en met de juiste vraagstelling  het onderwijs 'Passend' voor die kinderen die extra hulp nodig hebben? In deze blog een gesprek met een VMBO leerling.

Onderwijs algemeen

Ook kinderen met leerproblemen kunnen met plezier naar school

De basis voor de ondersteuning van elk kind ligt gewoon in de klas’.
Wat is dan precies die basis? Denk daarbij vooral aan wat aan de basis ligt van de onderwijsbehoeften van ieder kind: het klassenmanagement, een goed pedagogisch klimaat, de didactiek en ook het handelingsgericht oftewel doelgericht werken van de leerkracht. Lees in dit Ebook hoe deze basis vorm krijgt.

De agenda

Wanneer kinderen naar het VO gaan worden ze geconfronteerd met het invullen van een agenda en moeten ze vaardigheden aanspreken die nog niet ontwikkeld zijn zoals plannen en organiseren.
Het uitzoeken van een agenda resulteert vaak in een persoonlijke keuze van het kind.
 Het is zelden een keuze uit praktische overweging. Wat past bij het kind...

Tablets in het onderwijs

Typen of schrijven................... wat is de invloed van de tablet?

Invaller in de groep

Een artikel over de taak van tijdelijke leerkrachten. Tijdens het geven van een workshop over gedragsproblemen werd duidelijk waar deze groep gemotiveerde 'tijdelijke' leerkrachten, in de praktijk van het passend onderwijs vaak tegen aan lopen. Met name voor de zorgleerlingen in de groep is het vaak rampzalig dat de vaste meester of juf ziek wordt. Toch kan er veel aan gedaan worden om dit ook voor deze leerlingen qua situatie 'veiliger' te maken en om de gewenste aanpak een doorgaande lijn te geven..
In dit Ebook geef ik wat korte tips en adviezen om deze doorgaande lijn te bewaken.