Smartonderwijs Blogs

Dyscalculie en het werkgeheugen

9/20/2013

Een obstakel bij dyscalculie: het werkgeheugen

Een kenmerk van kinderen met dyscalculie is een zwak werkgeheugen. Getallen kunnen zomaar verdwijnen, poef in rook opgaan....Hoofdrekenen is een ramp voor deze kinderen. Informatie in je hoofd vasthouden is moeilijk, vooral als het abstracte cijfers zijn. Je kan wel rekenen...maar de getallen waar je mee rekent in je hoofd vasthouden..dat is een probleem.
Met een goed werkend werkgeheugen kan je getallen tot honderd in een som wel onthouden, maar een opdracht als 5678+ 1875 vraagt ook al snel om een notitie. Kinderen ( volwassenen) met dyscalculie hebben al moeite met getallen tot 100. Met woorden hebben ze dit probleem vaak niet, maar met cijfers wel.
Tijdens de uitleg van een rekenles spelen getallen een erg grote rol. Het is dus erg lastig om de uitleg goed te volgen. In een som heb je altijd te maken met meer dan een enkel getal.

Wat kunnen we doen om te helpen:
- Herhaling bieden. Erom vragen durven ze vaak niet, dan vallen ze op.
- Cijfers op papier verdwijnen niet, dus visuele ondersteuning biedt veel hulp.
- Kinderen met dyscalculie hebben gewoon altijd een kladblaadje nodig, altijd aantekeningen kunnen maken. Ze kunnen anders niet rekenen
- Wanneer de handleiding van toetsen zegt dat je leerlingen geen kladblaadje mogen gebruiken dan moet je je afvragen wat de toets toetst. De rekenvaardigheid, het werkgeheugen? Wat wil je weten en wat weet je al....
- Bewaak het zelfvertrouwen en het positieve zelfbeeld.
- Kinderen met dyscalculie in de klas geen (onvoorbereide) rekenvragen geven.
- Geef minder opdrachten, omdat ze meer tijd nodig hebben en anders nooit hun werk afkrijgen. Denk aan die kinderen die vaak hun werk moeten afmaken als andere kinderen allang klaar zijn en iets leuks mogen doen.... Dat gebeurt helaas nog steeds..
.- zorg voor succeservaringen!!!

Er zijn ook kinderen met een werkgeheugen dat slecht taal kan vasthouden, een beperkt auditief werkgeheugen. (AVP oftewel auditieve verwerkingsproblemen) Dit kan het geval zijn bij dyslexie.
Het begrip voor taal is goed en er kan zelfs sprake zijn van een boven gemiddelde intelligentie. Het werkgeheugen voor gesproken taal is klein. Spraakklanken worden door de hersenen dan erg traag verwerkt.
Deze kinderen kunnen wel goed over sommen redeneren en hebben geen dyscalculie, maar hebben moeite met het volgen van de mondelinge uitleg, de talige informatie.
Wanneer succeservaringen uitblijven kunnen deze kinderen erg onzeker worden over het rekenen en zelfs faalangst ontwikkelen.
Voor deze kinderen gelden dezelfde tips.

Bovenal is het belangrijk om niet te vergeten dat een kind met een rekenstoornis, maar ook kinderen met een beperkt auditief werkgeheugen, de aansluiting missen als ze niet worden geholpen. Het kind kan de uitleg niet meer volgen, voelt zich dom en gaat het rekenen uit de weg. Het kan zelfs tot fysieke klachten leiden. Als leerkracht is het belangrijk om bijtijds in te grijpen.
Wat andere kinderen zo uit hun geheugen halen kost bij deze kinderen tijd en vraagt telkens om opnieuw uittellen. Dit kost veel tijd ( geef dat ook!) en is zeker niet motiverend.

Heldere tips en een goede uitleg vind je in het boek "Dyscalculie en rekenproblemen " van Marisca Milikowski

1 Comment

Een goed gesprek.........deel 2

9/15/2013

0 Comments

Een goed gesprek..... met een kind met een autisme spectrum stoornis

Voor een kind met autisme is de informatieverwerking en zeker ook de talige informatie een hoop informatie die gefragmenteerd binnenkomt. Alle informatie die een kind met autisme binnenkrijgt neemt het kind gefragmenteerd waar. De binnengekomen informatie moet tot een samenhangend geheel gepuzzeld worden om er betekenis aan te geven.
Een gesprek met deze leerlingen kan dus voor de leerling erg vermoeiend en moeilijk zijn. Het kan leiden tot volledig afsluiten, tot boos worden of een volledig niet begrijpen. Overprikkeling noemen we dat dan.
Er is denktijd en verwerkingstijd nodig om van alle losse stukjes een geheel te maken.

Een gesprek met deze kinderen is succesvol als het gesprek gekaderd en getructureerd wordt.

Wat moet je vooral niet doen:
te veel vragen
te veel vertellen , informatie geven
niet op het kind zijn beleving afstemmen
abstracte taal gebruiken
sarcastisch zijn
gezegden gebruiken
in een drukke, onrustige ruimte praten
snel, met een hoge stem en boos praten
met veel gebaren praten

Wat wel doen:
zoek een rustige ruimte en ga samen aan tafel zitten
teken of schrijf in mind map wat je samen bespreekt
stem af op een voor het kind bekende gebeurtenis
spreek rustig, gebruik vooral concrete taal
en geef het gesprek kaders vanuit de 5 puzzelstukjes:
-wie
-wat
-hoe
-waar
-wanneer
Op deze manier zijn we duidelijk in de communicatie met het kind en kunnen we ze in de comunicatie handvatten bieden.
Elk gesprek kan je kaders geven met deze 5 puzzelstukjes. Deze stukjes kunnen met elkaar het hele verhaal vormen. Voor het kind kan een gebeurtenis op deze manier overzichtelijk worden. Stress rond een bepaalde gebeurtenis kan er mee gereduceerd worden. In een mindmap kan dit gesprek voor het kind heel overzichtelijk gemaakt worden en hoeft het kind niet alle talige informatie te onthouden.
Wanneer het gaat over werkhouding en huiswerk kan dit ook heel goed toegepast worden.
Belangrijk is ook hierbij...neem de tijd, luister naar het kind en vraag met deze vragen door.

Wil je meer weten over deze Auti-communicatie dan beveel ik van harte het gelijknamige boek aan van Colette de Bruin (ISBN 978-90-75129-99-1)
In haar boek beschrijft ze waarom het noodzakelijk is dat je de communicatie aanpast aan iemand met een Autisme Spectrum Stoornis.

0 Comments