Smartonderwijs Blogs

Het werkgeheugen

11/19/2014

Leerproblemen en leerstoornissen in relatie tot het werkgeheugen
Mijn voorlichting ("Leerproblemen en met plezier naar school" ) is deels gebaseerd op het boek van Tracey Alloway. "het werkgeheugen, gerichte ondersteuning bij leerstoornissen". Deze voorlichting gaf ik afgelopen week in Oud Beijerland.
Met de uitleg in dit blog hoop ik nog meer mensen te bereiken om deze groep kinderen in de klas die hulp te bieden die ze zo hard nodig hebben.

Het werkgeheugen bevat twee vaardigheden, namelijk het verbale werkgeheugen wat helpt bij het onthouden en toepassen van instructie en het visueel- ruimtelijke werkgeheugen wat ondermeer wordt gebruikt voor het onthouden van volgordes van gebeurtenissen en rekenvaardigheden.
Tracy Alloway geeft aan dat je het werkgeheugen kan zien als de Post-it briefjes in je hoofd. Het is niet het korte termijn geheugen, dit legt ze ook duidelijk uit in het boek.
Een kind met een zwak werkgeheugen zal er de hele schoolcarrière last van hebben en nooit aansluiten bij leeftijdsgenootjes.
Het werkgeheugen is een belangrijke factor in het bepalen van schoolsucces, zelfs belangrijker dan het IQ.
Het werkgeheugen is een van de belangrijkste vaardigheden die de leerresultaten voorspeld.

Wat signaleren we bij een zwak werkgeheugen?
- Moeite met het houden van de aandacht bij een bepaald onderwerp. Bij te veel inspanning haken deze kinderen af.
- het kost deze kinderen heel veel inspanning om twee of meer dingen tegelijk te doen. - Die kinderen die ondanks jarenlang begeleiding en individuele instructie niet of nauwelijks vooruit gaan.
- Deze kinderen zijn in de klas niet in staat voldoende informatie te onthouden om een taak af te maken.
- Complexe opdrachten worden deels uitgevoerd. Lange zinnen worden niet onthouden.
- Iets overschrijven van het bord of aantekeningen maken tijdens de instructie is erg moeilijk voor deze kinderen. Luisteren en informatie opschrijven is een overvraging.
- Kinderen met een zwak werkgeheugen hebben problemen met rekenen, lezen en spellen. De hoogte van het IQ maakt daarbij niet uit.
Deze frustratie uit zich uiteindelijk in internaliserende of externaliserende gedragsproblemen.
Problemen met het werkgeheugen blijven vaak verborgen voor familie en zelfs leerkrachten. De leerling wordt vaak gezien als lui of ongemotiveerd. Ze horen ook vaak dat ze zich beter moeten concentreren en beter moeten opletten.

Hard werken zonder aandacht voor het werkgeheugen is dan ook alleen maar gewoon hard werken geeft Tracy Alloway aan. Het oefenen en extra instructie mbt de kernvakken maakt geen verschil als de capaciteiten van het werkgeheugen niet ontwikkeld en getraind worden.

Onderzoek van Tracy Alloway heeft aangetoond dat in de klas 1 op de 10 kinderen last heeft van problemen met het werkgeheugen. Zonder interventie zullen deze kinderen geen aansluiting vinden tot het niveau van mede leerlingen.
Belangrijk is zeker om ook te weten dat het werkgeheugen het leren beïnvloedt van leerlingen met stoornissen als Dyslexie, Dyscalculie , Dyspraxie , TOS, DCD, ADHD en autisme spectrum. Uit hetzelfde onderzoek is gebleken dat deze kinderen niet gebaat zijn bij interventies gericht op hun symptomen. Deze interventies dragen niet bij aan blijvende veranderingen in hun presteren.
Het zwakke werkgeheugen is niet de oorzaak van de stoornis, het is er aan gekoppeld als een apart probleem en leidt dan uiteindelijk tot leerproblemen. Zo heeft elke groep zijn eigen specifieke sterktes en zwaktes in het werkgeheugen en het is belangrijk om deze te kennen om gerichte hulp te kunnen bieden

Verbeteringen in het leren worden bereikt door het werkgeheugen een impuls te geven.

Deze kinderen hebben vooral baat bij:
- trainen van het werkgeheugen: auditieve geheugen spelletjes, breinspelletjes, sudoku , bordspelletjes, jungle memory (hier zijn veel successen mee) e.a.
- strategieën aanbieden
- tafelkaarten
- bied hulp gericht op verwerken ipv op onthouden
- mindmappen , de Romeinse kamer strategie ( boek mindmappen voor kids)
- pre teaching voor succeservaringen
- directe positieve beloning
- instructie gestructureerd, helder en in niet te veel zinnen
- instructie 1 op 1 herhalen
- vragen aan de leerling wat hij/ zij als eerste gaat doen, niet vragen of de leerling weet wat hij/zij moet doen.
- meer tijd

In het boek van Tracy Alloway vind u op een heldere manier verdere uitleg en ook aandacht per leerstoornis.

Smartonderwijs heeft in het aanbod van workshops en voorlichtingen ook aandacht voor dit onderwerp.

13 Comments

Auditieve verwerkingsproblemen, tips voor in de klas

10/26/2014

3 Comments

In mijn vorige blog hebben we besproken dat werkhoudingsproblemen een specifieke oorzaak kunnen hebben. We hebben de auditieve verwerkingsproblematiek (AVP) besproken, een probleem dat je vaak in combinatie ziet met andere leerproblemen en leerstoornissen.Bij deze kinderen zijn er problemen met het werkgeheugen en is er gerichte ondersteuning nodig.

Wat kan je in de klas doen om deze kinderen toch een beetje op weg te helpen?Eigenlijk zijn deze tips voor de meeste kinderen waarbij leren niet vanzelf gaat een goed hulpmiddel. Ook dus bij dyslexie en dyscalculie. Vaak hebben de echte leerstoornissen een co-morbiditeit.
Eigenlijk denk ik dat de meeste docenten en leerkrachten veel van de tips al toepassen en onbewust bekwaam zijn. Laat het dan zo zijn dat je na deze tips bewust bekwaam bent en collega’s op weg helpt.

Bij het draaien van een volle klas met gemiddeld zo’n 20%- 25 % aan ernstige zorgleerlingen, zit je niet te wachten op een waslijst met tips of adviezen voor in het handelingsplan of OPP…….., maar haal er een paar uit en pas ze toe. Als je je een paar handelingen eigen hebt gemaakt kan je het altijd met een nieuwe tip uitbreiden.

Belangrijkste tips voor je zelf:
- Leg voor je zelf de lat niet te hoog.
- Verwacht niet dat je de problemen kunt oplossen.
- Accepteer het als het bij een leerling niet lukt.
- Vier elk klein succesje!!! Weet dat vele kleine stapjes samen een grote stap zijn.
- Accepteer dat ook onze zorgleerlingen door gebeurtenissen die jij niet in de hand hebt een terugval kunnen hebben.
- Durf af en toe los te laten.
- Lach elke dag een keer met de hele klas. Doe elke dag iets leuks voor de kinderen naar huis gaan, lach met elkaar, je hebt aan 5 minuten genoeg.

Tips voor in de klas, het handelingsplan of OPP:
Keywoorden zijn: visualiseren, meer tijd, kort, helder en structuur!
· Accepteer het kind met zijn/ haar probleem. Erken het kind met zijn/haar probleem. Zorg voor een goede relatie met het kind.
· Bewaak het emotioneel welbevinden. Bied het kind vooral succeservaringen door de begeleiding aan te passen. Het kind kan niet meekomen met de klassikale instructie en tempo. (tip: kwaliteitenspel voor kinderen)

· Begeleiding:
- Zet een kind met AVP-auditieve verwerkingsproblemen (of andere vormen van concentratie en werkhoudingsproblemen) vooraan in de klas. Hou de ruimte tussen jou als spreker en het kind klein. De plek naast het raam en de deur vermijden i.v.m. omgevingsgeluiden. Dit zorgt voor afleiding. Bespreek samen met het kind de beste plek in de klas. Besluit het samen.

- Plaats de leerstof tijdens de uitleg in een context. Geef bij instructie zoveel mogelijk visuele ondersteuning. Vooral abstracte uitleg zoveel mogelijk visueel ondersteunen. Smartbord, natuurlijke gebaren, mindmap op het bord)

- Vat hoofdzaken samen. Herhaal instructie van een opdracht in het kort. Zet de hoofdzaken/ opdrachten op het bord (visualiseer). Korte en duidelijke uitleg. Vermijd bij klassikale instructie te veel grapjes en associaties bij instructie. Vermijd figuurlijk taalgebruik. Dit werkt verwarring bij het verwerken van de instructie voor deze kinderen. Besef dat het kind de instructie niet in zijn geheel kan volgen, hoe goed het zijn/haar best ook doet.

-De kinderen komen tot een beter begrip door hardop te denken. Zoals 3 belangrijke dingen uit de tekst te benoemen die gelezen is. Of hardop praten in tweetallen. Kinderen verwerken meer informatie als ze er samen over praten dan er zelfstandig over moeten lezen.

- Vraag het kind wat hij/ zij als eerste gaat doen of hoe hij/zij dat gaat doen. Vraag niet of de leerling weet wat het moet doen, want dan krijg je geheid het antwoord ‘ja’ als het ‘nee’ is. Hierbij heeft een instructie tafel zeker de voorkeur. Geef snelle feedback en regelmatige herhaling.

-Geef de instructie of uitleg in stappen op papier als een soort spiekbriefje als dit mogelijk is.
-Bied ezelsbruggetjes aan.

- Leer het kind om hulp te vragen, vaak doen ze dat niet en blijven stil zitten. Maak er een afspraak over. Leer ze vooral ook dat ze fouten mogen maken.

- Het kind heeft behoefte aan positieve ervaringen, geef complimentjes wanneer een opdracht goed opgepakt is. Directe feedback.

- Biedt voor duidelijkheid en structuur zoals bijvoorbeeld een dagplanning op het bord.

-Ondersteun bij planning van het (huis)werk.

- Het kan in een grote groep niet altijd, maar juist kinderen met concentratie en werkhoudingsproblemen hebben behoefte aan een rustige omgeving.

- Overval de leerling niet met klassikale vragen. Zeg van te voren dat je aan de betreffende leerling een vraag gaat stellen (benoem de vraag) en dat hij/ zij er even over na kan denken. Ze kunnen dan ‘op zoek’ naar de juiste verwoording en voelen zich niet overvallen. De informatie verwerking werkt trager en dus ook het verwoorden van het antwoord.

-Luister naar het kind! Ga met het kind een gesprek aan over waar het kind tegen aan loopt. Werk met een 10- puntsschaal over schoolbeleving en schoolvakken. Er zal een wereld voor je open gaan. Laat een kind uitleggen waarom hij van alle schoolvakken rekenen een 7 geef en lezen een 4. Of waarom hij/ zij spelling een 4 geeft en buitenspelen een 9. Wat heeft het kind nodig om van het vak spelling een 6 te maken… Vraag dat aan het kind. Vraag of het kind ‘morgens met plezier naar school gaat. Vraag wat het is dat hij/zij met plezier gaat of misschien juist niet. LUISTER vooral. WEES ZELF NIET TE VEEL AAN HET WOORD. Voer deze gesprekken in korte zinnen. Geef het kind tijd om te antwoorden. Biedt structuur in het gesprek met de wie, wat, waar, wanneer en hoe vragen. Werk ze in alle rust 1 voor 1 uit. Het kind zal voelen dat wat hij/zij te vertellen is echt belangrijk is en dat hij/zij serieus genomen wordt.

-Bied de kinderen ook handvatten bij het leren van de zaakvakken. Leer ze de stof eigen te maken door erover te vertellen, de wie, wat, waar, wanneer en hoe vragen te gebruiken, de stof in mindmaps uit te werken en op die manier het werkgeheugen te trainen.

- Zorg dat je de aandacht hebt/ vasthoudt bij instructie van juist deze kinderen.
Maak oogcontact, spreek niet luider maar spreek altijd duidelijker, pauzeer tussen zinsdelen.
Vertraag het spreektempo, pas de inhoud aan (gebruik niet te lange zinnen met veel voegwoorden, associaties ed.) Las pauzes in kinderen kunnen zich echt niet meer dan 20 minuten concentreren op verbale instructie, voor veel kinderen is dit al te lang. Geef tussendoor opdrachten. Er is sprake van een vertraagde informatie verwerking.

-Spreek met het kind af hoe lang hij/zij geconcentreerd moet werken en spreek af wanneer het een loopje mag maken wanneer het te moeilijk wordt. Gebruik bij de afspraak m.b.t. de taakhantering een hulpmiddel(kleurenklok, timetimer, zandloper).

Geef het kind deelopdrachten. Dit maakt het voor het kind ook overzichtelijker.

-Beloon direct wat goed gaat, ook als een deel niet goed gaat, heb oog voor wat wel goed gegaan is.

• Compensatie kan bij veel problemen wenselijk zijn:
- hulpmiddelen (zoals laptop)
- instructie stap voor stap
- bied pre-teaching, dit biedt succeservaringen in de klas en is geen achteraf
lapmiddel.
- overhoor apart, geef extra tijd
• Dispenseer:
- minder oefeningen. Spreek met de leerling af wat hij/zij in een bepaalde tijd wel af kan krijgen. Zorg dat er succeservaringen zijn. Vraag je zelf af wat het doel is: wordt de leerstof begrepen, of wil je weten hoeveel een kind kan in een bepaalde tijd?

Don’ts
-Ontneem de kinderen als ze het werk niet afhebben niet hun pauze of de vrijdagmiddag met de leuke vrije activiteiten. Je straft ze dan in feite voor wie ze zijn. Zoek een andere oplossing in minder opdrachten of een gestructureerde taakaanpak.
-Ga er niet van uit dat ze niet opgelet hebben. Lees hiervoor mijn Blog hiervoor.
-Verwacht geen zelfstandige planning
-Vergelijk ze niet met andere klasgenootjes, leeftijdgenootjes

Thuis is het werkgeheugen erg goed te trainen met spelletjes als
Ik ging op reis en nam mee….
Ik doe boodschappen en haal….
Ik ging naar de dierentuin en zag…….

Help thuis met het leren van het huiswerk zoals hier boven ook staat beschreven voor in de klas. Bespreek met de leerkracht wat eventueel extra aandacht verdiend. Maar ook hier geldt, deze kinderen spannen zich op school enorm in en hebben ook hun rust nodig en ontspanning.
Ook wij willen thuis niet altijd doen wat we op ons werk niet afkrijgen omdat we overvraagd worden.

De belangrijkste tip in deze lange reeks is:

Bewaak het emotioneel welbevinden. Eenmaal geknakt is het zo moeilijk om een positief zelfbeeld terug te vinden. Leg daar de grootste zorg voor onze zorgkinderen.

3 Comments

Dyscalculie en het werkgeheugen

9/20/2013

1 Comment

Een obstakel bij dyscalculie: het werkgeheugen

Een kenmerk van kinderen met dyscalculie is een zwak werkgeheugen. Getallen kunnen zomaar verdwijnen, poef in rook opgaan....Hoofdrekenen is een ramp voor deze kinderen. Informatie in je hoofd vasthouden is moeilijk, vooral als het abstracte cijfers zijn. Je kan wel rekenen...maar de getallen waar je mee rekent in je hoofd vasthouden..dat is een probleem.
Met een goed werkend werkgeheugen kan je getallen tot honderd in een som wel onthouden, maar een opdracht als 5678+ 1875 vraagt ook al snel om een notitie. Kinderen ( volwassenen) met dyscalculie hebben al moeite met getallen tot 100. Met woorden hebben ze dit probleem vaak niet, maar met cijfers wel.
Tijdens de uitleg van een rekenles spelen getallen een erg grote rol. Het is dus erg lastig om de uitleg goed te volgen. In een som heb je altijd te maken met meer dan een enkel getal.

Wat kunnen we doen om te helpen:
- Herhaling bieden. Erom vragen durven ze vaak niet, dan vallen ze op.
- Cijfers op papier verdwijnen niet, dus visuele ondersteuning biedt veel hulp.
- Kinderen met dyscalculie hebben gewoon altijd een kladblaadje nodig, altijd aantekeningen kunnen maken. Ze kunnen anders niet rekenen
- Wanneer de handleiding van toetsen zegt dat je leerlingen geen kladblaadje mogen gebruiken dan moet je je afvragen wat de toets toetst. De rekenvaardigheid, het werkgeheugen? Wat wil je weten en wat weet je al....
- Bewaak het zelfvertrouwen en het positieve zelfbeeld.
- Kinderen met dyscalculie in de klas geen (onvoorbereide) rekenvragen geven.
- Geef minder opdrachten, omdat ze meer tijd nodig hebben en anders nooit hun werk afkrijgen. Denk aan die kinderen die vaak hun werk moeten afmaken als andere kinderen allang klaar zijn en iets leuks mogen doen.... Dat gebeurt helaas nog steeds..
.- zorg voor succeservaringen!!!

Er zijn ook kinderen met een werkgeheugen dat slecht taal kan vasthouden, een beperkt auditief werkgeheugen. (AVP oftewel auditieve verwerkingsproblemen) Dit kan het geval zijn bij dyslexie.
Het begrip voor taal is goed en er kan zelfs sprake zijn van een boven gemiddelde intelligentie. Het werkgeheugen voor gesproken taal is klein. Spraakklanken worden door de hersenen dan erg traag verwerkt.
Deze kinderen kunnen wel goed over sommen redeneren en hebben geen dyscalculie, maar hebben moeite met het volgen van de mondelinge uitleg, de talige informatie.
Wanneer succeservaringen uitblijven kunnen deze kinderen erg onzeker worden over het rekenen en zelfs faalangst ontwikkelen.
Voor deze kinderen gelden dezelfde tips.

Bovenal is het belangrijk om niet te vergeten dat een kind met een rekenstoornis, maar ook kinderen met een beperkt auditief werkgeheugen, de aansluiting missen als ze niet worden geholpen. Het kind kan de uitleg niet meer volgen, voelt zich dom en gaat het rekenen uit de weg. Het kan zelfs tot fysieke klachten leiden. Als leerkracht is het belangrijk om bijtijds in te grijpen.
Wat andere kinderen zo uit hun geheugen halen kost bij deze kinderen tijd en vraagt telkens om opnieuw uittellen. Dit kost veel tijd ( geef dat ook!) en is zeker niet motiverend.

Heldere tips en een goede uitleg vind je in het boek "Dyscalculie en rekenproblemen " van Marisca Milikowski

1 Comment

Autisme in het VO

3/17/2013

0 Comments

De overgang van het basisonderwijs naar het VO is voor elk kind een erg grote stap die veel veranderingen met zich mee brengt. Wanneer je dan ook een diagnose Autisme hebt ervaar je deze overstap als een nog grotere drempel dan leeftijdsgenootjes zonder deze diagnose.
Voor kinderen met 'ass' is het een overgang naar een wereld die voor hun niet duidelijk is, weinig structuur biedt, veel onzekerheden en dus onveilig is.
Wat zou deze kinderen hulp bieden in situaties die problemen kunnen oproepen?

Relaties met docenten
De overstap naar het VO betekent verschillende docenten op een dag. Gelaatsuitdrukkingen en gebaren worden slecht opgemerkt of niet juist geïnterpreteerd. Vaak is er weinig idee van wat er in een ander omgaat.
Beoordelingen worden verkeerd begrepen en soms alleen als kritiek ervaren.
Ook is er weinig wederkerigheid in communicatie.
Wat helpt:
Maak samen met de leerling een faciliteiten kaart die aangeeft waar de leerling behoefte aan heeft en wat elke doent (ook invallers) getoond kan worden door de leerling, wanneer deze zich niet begrepen voelt.
Maak samen met de leerling een afspraken kaart (met niet te veel punten) waar school en leerling zich aan houdt.
Geef uitleg in duidelijke, concrete taal die maar op 1 manier begrepen kan worden.
Herhaal zo nodig en vraag de leerling wat hij van jouw uitleg begrepen heeft.
Wees punctueel en betrouwbaar met afspraken.
Verwacht geen wederzijdse relatie, maar een goed functioneren van het kind.
Maak afspraken over hoe de leerling hulp kan vragen, dit kan geoefend worden.
De mentor of een vertrouwenspersoon/coach heeft een vaste dag/tijdstip in de week waarop er een gesprek is m.b.t afspraken, roosters, veranderingen e.d.
Er zijn heldere, eenduidige regels, schema's en afspraken. Deze worden in de agenda bewaard en zijn gevisualiseerd, zoals bijv. ook een plattegrond van de school. Lijst met afkortingen van de namen van de docenten en van de vakken.
Pas regels eventueel aan de leerling aan in overleg met de leerling. Bijvoorbeeld in de pauze mag hij/zij in een rustige ruimte eten etc.

Schoolwerk
Er is sprake van een traagwerkende informatieverwerking waardoor er informatie of instructie wordt gemist.
Er is geen sprake van onwil, maar van geheugenproblemen, er wordt van alles vergeten.
Functies als luisteren en schrijven kunnen moeilijk worden gecombineerd en overschrijven levert problemen op. Snel aantekeningen maken kan deze leerling niet zonder hele stukken te vergeten.
Wat helpt:
Geef extra tijd, herhaal de instructie. Dicteer de leerstof niet op tempo.
Visualiseer opdrachten bijvoorbeeld op het (smart)bord. Print aantekeningen die op het smartbord staan uit en geef deze aan de leerling mee. Geef overzichten en ondersteun de leerling bij het juist invullen van zijn huiswerk. Controleer met regelmaat zijn/ haar agenda (mentor).
Noteer huiswerk op een vaste tijd en plaats, hier zou een schoolafspraak wenselijk in zijn.
Biedt de leerling ezelsbruggetjes om minder te vergeten.

Overgevoelige zintuigen
Drukke aula's, rumoerige klassen, gymlokalen, een druk plein, excursies....ruimtes die veel prikkels opleveren. Aan het eind van de dag zijn deze kinderen erg moe. Deze overgevoeligheid vraagt heel veel enegie. Bepaalde omgevingsgeluiden, een druk ingerichte klas, fel licht enz kan tot een overprikkeling leiden.
Wat helpt:
Bespreek met de leerling wat voor hem/ haar 'verkeerde' prikkels zijn.
Sta de leerling toe om in pauzes een rustige ruimte op te zoeken. Bespreek met de leerling dat bij een overprikkeling in de klas, de leerling een time-out plek heeft buiten de klas. Sta de leerling toe te werken met een koptelefoon op tijdens bijvoorbeeld zelfstandig werken.
Hou rekening bij onverwachte oefeningen zoals een brandalarm, bereid deze kinderen hierop voor. Weet dat onverwachte gebeurtenissen altijd een reactie oproepen bij deze leerlingen.

Taalproblemen
Deze leerlingen kunnen gevoelens en emoties niet of moeizaam verwoorden. Hoofd- en bijzaken worden verward en opbouw in een verhaal is er niet. Vaak wordt er een verhaal gestart die niet aansluit bij de belevingswereld van de toehoorder. Kinderen met autisme kunnen fictie en werkelijkheid verwarren.
Ze hebben moeite met het verschil tussen letterlijke en figuurlijke taal. Ze begrijpen uitspraken niet die fuguurlijk bedoeld zijn en ook de sarcasme in taal niet.
Wat helpt
Werk met een emotiemeter om te laten verwoorden hoe ze zich voelen. Wanneer bepaalde emoties besproken moeten worden omtrent schoolzaken werk dan eventueel aan de hand van een 'schaling'. Visualiseer gebeurtenissen met een woordweb, mindmap of een schema. Dit geeft ze houvast bij het vertellen van hun verhaal en je biedt ze kaders en structuur.
Wanneer een gebeurtenis uitgelegd moet worden hebben ze eerst tijd nodig om rustig te worden.
Help de leerling bij het verwoorden van een gebeurtenis aan de hand van de vijf vragen 'wie, wat, waar, wanneer en hoe'.
Wees duidelijk en concreet in taalgebruik zonder bijbedoelingen.
Geef geen onverwachte beurt in de klas.
Geef ze tijd om over een vraag na te denken. Zeg dat je eerst bij andere kinderen begint, zodat ze hun eigen antwoord rustig kunnen formuleren.

Proefwerken en examens
Deze situaties roepen ook bij deze kinderen extra stress op. Om zich goed te kunnen concentreren hebben ze een prikkelarme omgeving nodig.
Wat helpt:
Laat ze in een aparte ruimte zitten en geef ze extra tijd. Afhankelijk van de auditieve verwerkingsproblematiek kan er behoefte zijn aan extra visuele of auditieve ondersteuning.
De toets dient vooral overzichtelijk te zijn.
Voeg bij openvragen een schema toe om structuur te bieden aan het antwoord (wie wat waar wanneer hoe en waarom)
Leg ze vooraf een goede strategie uit bij multiple choice vragen. Deze kunnen veel verwarring veroorzaken en dus paniek bij de leerling onder tijdsdruk.
Niet te veel opdrachten op 1 pagina, dit leidt af en maakt onrustig.
Onverwachte toetsen kunnen een paniek reactie tot gevolg hebben, probeer deze te vermijden.

Gymnastieklessen
Er is veelal sprake van een onhandige en soms houterige motoriek.
Moeite met inschatten van een eigen positie in de ruimte. Inschattingen van bewegingen is moeilijk, ook van objecten zoals van een bal.
Ze lopen kans niet gekozen te worden bij een partij zoals bij balspelen en lopen zeker kans gepest te worden. bescherm ze hierin.
Wat helpt:
Laat de leerling niet verplicht zijn overal aan mee te doen. Als je vermoedt dat bepaalde kinderen altijd bij een partij als laatste worden gekozen, laat kinderen dan niet kiezen, maar maak zelf de partijen op nummer of zo.
Leg de leerling van te voren uit wat de les wordt, geef eventueel een taak bij de voorbereiding.

Huiswerk
De leerling vergeet veel te noteren. Vergeet boeken en schriften mee te nemen. Heeft huiswerk verkeerd genoteerd.
Wat helpt
Er is al het nodige hierboven geschreven. Zorg in ieder geval voor telefoonnummers of emailadressen van de hierin 'betrouwbare' leerlingen. Zorg ook dat er eventueel huiswerk op de website van school staat.
Een extra set boeken thuis kan uitkomst bieden.
Een lijst per dag in de agenda met boeken en schriften die mee moeten.
Besef dat het geen vergeten uit onwil is. Belonen omdat het goed gaat heeft meer impact dan altijd straf krijgen omdat het weer vergeten is. Help de leerling bij het vinden van een juist hulpmiddel om te zorgen dat er een succeservaring is.

Vraag wat de leerling nodig heeft. Vraag waar hij/ zij tegen aanloopt. Vraag hoe je kan helpen. Luister naar de uitleg van de leerling.

0 Comments