06 460 74 116
    SMARTonderwijs
    • Home
      • SMART thinking
      • Samenwerkingen
      • Contact >
        • Disclaimer
        • klachtenregeling
        • Privacy
    • De boeken!
      • Recensies boeken
    • Communicatiekaarten
    • Scholingsaanbod
      • Online scholingsdagen
      • Webinars
      • Online Masterclass aanbod
      • Opties scholing over TOS
    • Artikelen
      • Blog
    • LINKS en downloads
      • HAND-OUT Deelnemers
      • SMARTlinks en filmpjes

    Smartonderwijs Blogs

    Leer kinderen in vertrouwen kwetsbaar te durven zijn

    8/5/2016

    1 Comment

     
    Foto

     
     



    Wie durft zich kwetsbaar op te stellen? Wat betekent dat.'...je kwetsbaar opstellen'?


    Het betekent dat je jezelf bloot durf te geven, je durft je al handelend onzeker te voelen.
    Hoe moeilijk is het dan om in jezelf te blijven geloven?
     
    Kwetsbaar zijn wij vooral in de communicatie. In de communicatie met en naar anderen.
    Wanneer kunnen wij ons kwetsbaar voelen in de communicatie?
     
    • Wanneer je niet goed weet hoe je je gevoelens moet verwoorden.
    • Wanneer je boos of verdrietig bent.
    • Wanneer je voor een groep mensen spreekt.
    • Wanneer je jezelf moet uitdrukken in een andere taal en dit graag goed wil doen.
    • Wanneer je jezelf moet voorstellen in een ‘voorstelrondje’.
    • Wanneer je gekwetst of boos bent.
    • Wanneer je niet op woorden kan komen.
    • Wanneer je stottert.
    • Wanneer je iets moet vertellen waar je je voor schaamt.
    • Wanneer je met mensen spreekt die je nog nooit gesproken hebt.
     
    En zo zijn er nog tientallen momenten die je mogelijk ook zelf kan bedenken.
     
    - Niet dom zijn, maar je dom voelen…..Wie herkent niet dat gevoel als je iets aan het vertellen bent, bijvoorbeeld tijdens een uitleg en je kan niet op een belangrijk woord komen. Wie hakkelt en stottert niet af en toe?
     
    - Wie heeft zich nog nooit kwetsbaar of onzeker gevoeld tijdens een vergadering, wanneer je iets gevraagd wordt of wanneer je een mening moet geven of een stelling of idee moet verdedigen?
     
    - Wie voelt zich niet stuntelig in een andere taal wanneer je heel graag iets wil verwoorden en dat graag perfect doet?
     
    - Wie voelt de adrenaline stromen in een voorstelrondje en weet dat je zo aan de beurt bent en dan moet jij vertellen wie je bent?
     
     Misschien herken je een of meer van deze punten. Misschien herken je dan de kwetsbaarheid en de onzekerheid. Wie vindt het geen probleem om zich kwetsbaar op te stellen in de communicatie? Wie durft daarin geheel zichzelf te zijn en alle verwachtingen die er zijn aan de kant te schuiven? Velen onder ons hebben hier last van.
     
     Wij zijn net terug van een vakantie op Corfu en in ons favoriete restaurantje werd elke avond door de eigenaar gevraagd wat wij die dag gedaan hadden. Ik kan op de een of andere manier de ingewikkelde plaatsnamen niet onthouden. Wij zagen ook zoveel. Wat voelde ik mij dom als ik het niet kon vertellen, maar wij vertelden wel met handen en voeten wat wij gedaan hadden. Ik vond een oplossing… de avonden erop namen wij het boekje mee van Corfu en de kleine landkaart. Zo kwamen wij verder.
     
     Wat maakt dat wij ons niet meer kwetsbaar durven opstellen.... ?? Is het schaamte, een gevoel van we doen het toch niet goed genoeg? Is het angst voor kritiek, angst om uitgelachen te worden, om fouten te maken? Zijn wij bang om ons minderwaardig te voelen? 
     Nu heb ik het in bovenstaande vooral over volwassenen. Maar hoe zit het met kinderen en dan ook vooral kinderen met leer- en gedragsproblemen? Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis en ander leer- en gedragsproblemen moeten zich wel kwetsbaar opstellen, elke dag weer… er is altijd wel een verwachting om aan te voldoen. Wat moedig!!!
     
     Vaak wordt je in je jeugd opgezadeld met schaamte. Dit gebeurt onbewust en ook al erg jong. Hoe makkelijk is het om te verbeteren i.p.v. complimentjes te geven. Hoe vlug zien wij ongewenst handelen ipv de nadruk te leggen op gewenst gedrag.                                                                                                
    Dit doen wij ook in de communicatie naar kinderen. Hoe vaak wordt er in haast gezegd:
    - “ik heb nu geen tijd” , “ik begrijp je niet”, “praat eens duidelijker”,
    - “praat wat harder, zo kan niemand je verstaan”….  
    - Zinnen die in de grammatica bij jonge kinderen niet goed zijn worden vaak aangegeven als ‘fout’ en dan wordt er gezegd hoe ze het wel moeten zeggen.
     
    Allemaal goed bedoelde handelingen en reacties die helaas de onzekerheid vergroten en dus de schaamte…..
     
    Natuurlijk kan deze benadering ook anders:     
                                                 
    • “kan je het nog een keer vertellen, ik heb niet goed geluisterd”    
                        -  
    • Als een kind uit onzekerheid in de klas zacht praat, dan kan je gewoon voor de rest van de groep (zonder opmerkingen) herhalen wat het kind zei. “ oh jij zei”…. of “jouw antwoord is ….”                                                                      
    • Zinnen die grammaticaal niet kloppen, of vervoegingen van woorden die niet juist zijn, herhaal je zonder duidelijk te verbeteren de zin of het woord op de juiste manier.
     
    Een voorbeeld van mijn kleinzoon van 3 die af en toe prachtige uitspraken heeft. “Oma die vlieg is dood, hij levert niet meer” , mijn antwoord: “ja lieverd die ‘leeft’ niet meer”. (Waarbij ik lachend denk…. En hij levert ook niets meer)      
    Of zijn opmerking terwijl hij wijst naar een plekje op zijn arm…”oma ik ben onderstoken door een mug” , “goh heeft een mug jou gestoken?”
     
     Kinderen mogen nooit bang worden om te spreken. Vaak ontstaat deze angst als jong. Laat kinderen zich vooral vrij voelen om fouten te maken. Het gevoel niet goed genoeg zijn, ontstaat juist in de jonge jaren van het kind. Leer ze om met vertrouwen te spreken. Te spreken tegen anderen, te spreken als ze iets uit willen leggen en neem gerust de tijd om er naar te luisteren en met de juiste vragen de bedoeling helder te krijgen. Laat niet merken dat je geen tijd hebt of kap het verhaal niet af . Maak ze bestand tegen deze schaamte door ze juist in de communicatie veel vertrouwen mee te geven.
     
     Kinderen met leerproblemen, kinderen met TOS of kinderen met andere stoornissen zoals autisme hebben deze schaamte al op kleuterleeftijd flink opgebouwd. Ze worden niet begrepen of begrijpen zelf de aangeboden taal niet. Juist deze kinderen moeten wij bestand maken tegen dit gevoel van schaamte. Hoe geven wij ze wat zelfvertrouwen terug?                                                                        
    Deze kinderen moeten wij vooral het gevoel geven dat ze goed genoeg zijn ondanks hun ‘handicap’ die zij als een tekortkoming ervaren.
     
    Maak van deze kinderen kleine tovenaars. Leer ze spreuken zoals ezelsbruggetjes en spreuken met positieve uitspraken over zichzelf (affirmatiekaartjes met kwaliteiten, beloningskaartjes, bijvoorbeeld de ‘Eigenwijsjes’) en geef ze handvatten en vooral begrip. Benader positief wat positief is en geef ze ruimte in de communicatie.
     
    Schaamte is schadelijk voor elke ontwikkeling. Ontwikkeling in het leren op school en in de ontwikkeling als mens. Hoe kunnen wij onszelf laten zien? Hoe kunnen wij deel uitmaken van de maatschappij als we doodsbang zijn van schaamte voor wat anderen van ons zullen denken en omdat je je als kind niet goed genoeg voelt.
    Kinderen met leerproblemen andere stoornissen vertonen dagelijks een dosis grote moed. Het zijn de kleine leeuwen in een arena. Lauwer ze juist daarom! 
     
    In het boek ‘De kracht van kwetsbaarheid’ van Brene Brown staat het volgende:
    Schaamte leidt tot angst, angst leidt tot risicomijding en dit is funest voor de ontwikkeling van elk persoon, voor de motivatie en voor het presteren. Dus is een goed gevoel van eigenwaarde is van groot belang.
     Tevens geeft ze aan dat iedereen schaamte voelt, want (schrijft ze) ‘mensen zonder schaamtegevoel zijn niet in staat tot empathie en het voelen van connectie…, maar niemand wil schaamte voelen, niemand wil denken ‘ik ben niet goed genoeg’.
     
     Blijf dus vooral communiceren met deze kinderen. Laat vooral zien wat ze wel kunnen en maak ze weerbaar tegen schaamte. Vraag kinderen wanneer het niet gaat, vraag wat moeilijk is, wat zijn hun grote en kleine hindernissen? Welke twijfels hebben ze, wat hindert hen in hun communicatie, wat hindert hen in het begrijpen van taal?                                                                                      
    Wanneer je deze kinderen vertrouwen geeft zal de schaamte verschrompelen en zullen ze minder kwetsbaar zijn. Kinderen moeten weten dat ze het waard zijn om lief te hebben en erbij te horen.
     
     Kinderen die zich schamen en bang zijn, vertonen dit ook in hun gedrag. Vervolgens rekenen wij ze weer af op hun gedrag en zien we de achterliggende oorzaak niet.  
    Wat is hierin onze taak als volwassenen….?
     
    Geef kinderen vertrouwen en laat hen in vertrouwen kwetsbaar durven te zijn zonder schaamte… Laat ze weten en voelen goed genoeg te zijn!



    1 Comment

    Het belang van het 'welbevinden' van het kind op school

    9/14/2014

    1 Comment

     
    Foto
    De samenhang tussen (ernstige) leerproblemen en het emotioneel welbevinden van kinderen zou en moet het hoofddoel van Passendonderwijs moeten zijn.

     Een Blog waarbij ik mij ook eigenlijk afvraag hoe te beginnen. We zitten in het tijdperk van Passendonderwijs en net als vele anderen vraag ik mij af, hoe passend dit onderwijs kan zijn in grote volle klassen en met tegelijkertijd alle eisen die aan het onderwijs worden gesteld.

     Ik kom op scholen waar nog altijd sprake is van klassen tussen de 28 en ruim 30 leerlingen. Klassen waar naast de gemiddelde leerling kinderen zitten met een diagnose oftewel een indicatie. Kinderen die een passend aanbod nodig hebben van ons onderwijs. Kinderen die een ‘veilige’ plaats op school nodig hebben.

     Wat weten we daarnaast van wat er zoal nog meer gevraagd wordt van de leerkrachten en de kinderen?

     In het voortgezet onderwijs hebben we dit jaar de reken en taaltoetsen die bepalend worden bij de examens.
    De methoden moeten in een schooljaar volledig aan bod komen.
    In het basisonderwijs moet er voldoende op de Cito gescoord worden anders word je als school ook daarop afgerekend, tegenwoordig zelfs publiekelijk. Hoe doe je dat met de leerlingen die extra zorg nodig hebben…
    Daarnaast hebben de Cito vaardigheidscores een upgrade ondergaan en zijn de normeringen verhoogd. Had je vorig jaar nog een lage C, dan is dat nu een D.
    Toekomst verwachtingen, uitstroomverwachtingen worden nu in ontwikkelingsprofielen geschreven en hopelijk zijn deze dan niet te laag….


     In de periode dat ik op de basisschool zat was dit verwachtingspatroon al aanwezig. Met grote klassen zaten we toen in klas 6 (nu groep 8) in rijen. Wij kregen les van de hoofdmeester.
    Onze klas was in 3 niveaus verdeeld. Er was een rij, vlak voor het bureau van de meester, met kinderen die goed konden leren. In het midden de rij met de ‘gemiddelde’ leerlingen en vervolgens een derde rij. Dit was de rij met kinderen die niet zo makkelijk konden leren. Labeltjes hadden we nog niet.
    Ik zat in de middelste rij. Wat had ik altijd te doen met een jongen die achterin de rij zat met kinderen die het moeilijk hadden met leren. Deze jongen keek altijd zo te neer geslagen en hoorde niet echt bij de groep. Hij werd ook vaak gepest.


     De uitstroomverwachtingen waren al in deze rijen weergegeven. Als je zelf altijd denkt dat je ‘gemiddeld’ bent moet je hard knokken om van dat beeld af te komen. Gelukkig kon ik knokken en heb ik de studie gedaan als orthopedagoog in Leiden en vele andere opleidingen, waardoor ik kinderen zoals die jongen uit mijn klas van vroeger nu signaleer en  waar mogelijk kan helpen. Toch vormt een dergelijke verwachting je als kind.

     Laten we uitkijken met die uitstroomverwachtingen en ook wat we daarbij uitstralen naar de kinderen zelf.
    Een negatief zelfbeeld en een laag emotioneel welbevinden is vlug opgebouwd en zeer lastig om weer om te buigen.
    Volwassenen die ooit een burn-out hebben gehad weten wat ik bedoel. Het gevoel van falen, het gevoel het nooit goed genoeg te doen, het gevoel dat een ander het veel beter doet en je kan het niet bijbenen. Niet gezien worden in je struggle, niet gehoord worden in je roep om hulp…
    Ook kinderen ervaren dit gevoel.


     Kinderen in de klas die tegen grote problemen aanlopen door een ernstig lees- of rekenprobleem, of kinderen met dyslexie, schrijfproblemen, dyscalculie, concentratie problemen, auditieve verwerkingsproblemen etc…. , deze kinderen voelen altijd dat ze het niet goed doen, of iets (toch) niet kunnen. Ze doen hun best en proberen tot het niet meer gaat. Elke keer weer die rode strepen, of ‘overdoen’.

    Bij een observatie zie je bepaald gedrag ontstaan vanuit het onvermogen.
    Uitstelgedrag bij het starten van een taak die ze niet beheersen.
    Vluchtgedrag in de vorm van wandelen door de klas, rommelen in de la of naar het toilet gaan.
    Psychosomatische klachten zoals buikpijn.
    Vlug huilen, vlug boos.
    Stil en teruggetrokken of juist druk en de clown uithangen en anderen lastig vallen.
    Afhankelijk, veel bevestiging vragen enz.


     Wat ‘doen’ wij (goed bedoeld) als volwassene bij kinderen met een leerachterstand of leerprobleem…… we geven nog meer.
    Nog meer om te oefenen, ook mee naar huis. Soms zelfs in de pauze op school of tijdens een leuke activiteit die ze wel goed en graag doen. Gewoon omdat het werk nog niet af is.
    Stel dat je die volwassene bent met een burn-out en je kan het niet bijbenen, je krijgt nog meer om toch maar even de druk op te voeren… Er zijn dan twee opties, of je explodeert en komt thuis te zitten of je wordt zwaar depressief en komt ook thuis te zitten. Advies is dan meestal…. “Neem rust en ga dingen doen die je leuk vindt”.


     Kinderen krijgen dezelfde reacties in gedrag wanneer ze op den duur overvraagd worden. Gedragsproblemen (explosies), negatief zelfbeeld, depressief, geen zin meer in school en denken dat ze het toch niet kunnen.

     Als we nu vanuit dit begrip, met deze wetenschap naar de kinderen kijken binnen het ‘passend’ onderwijs. Hoe kunnen we bij kinderen met (ernstige) leerproblemen, concentratie problemen, autisme en andere problematieken de aanpak en het onderwijs zo inrichten dat we de ‘burn-out’ bij kinderen kunnen voorkomen en vooral het zelfbeeld en welbevinden kunnen beschermen. Hoe maken we voor deze kinderen het onderwijs passend? Hoe maken we onderwijs veilig om in te groeien?

     Bij elk hulpplan, bij elk ontwikkelingsplan moet dan het uitgangspunt niet het leerdoel zijn, maar het positieve zelfbeeld en het welbevinden van het kind op school.
    Hoe bereik je dat in je aanbod en aanpak…. Vraag je dat als eerste af bij het opstellen van je doelen.


     Alleen wanneer een kind een positief zelfbeeld heeft en zich op zijn plek voelt in de klas is er ruimte om te leren.



    1 Comment

    Dyscalculie en het werkgeheugen

    9/20/2013

    0 Comments

     
    Een obstakel bij dyscalculie: het werkgeheugen

    Een kenmerk van kinderen met dyscalculie is een zwak werkgeheugen. Getallen kunnen zomaar verdwijnen, poef in rook opgaan....Hoofdrekenen is een ramp voor deze kinderen. Informatie in je hoofd vasthouden is moeilijk, vooral als het abstracte cijfers zijn. Je kan wel rekenen...maar de getallen waar je mee rekent in je hoofd vasthouden..dat is een probleem. 
    Met een goed werkend werkgeheugen kan je getallen tot honderd in een som wel onthouden, maar een opdracht als 5678+ 1875 vraagt ook al snel om een notitie. Kinderen ( volwassenen) met dyscalculie hebben al moeite met getallen tot 100. Met woorden hebben ze dit probleem vaak niet, maar met cijfers wel.
    Tijdens de uitleg van een rekenles spelen getallen een erg grote rol. Het is dus erg lastig om de uitleg goed te volgen. In een som heb je altijd te maken met meer dan een enkel getal.

    Wat kunnen we doen om te helpen:
    - Herhaling bieden. Erom vragen durven ze vaak niet, dan vallen ze op. 
    - Cijfers op papier verdwijnen niet, dus visuele ondersteuning biedt veel hulp.
    - Kinderen met dyscalculie hebben gewoon altijd een kladblaadje nodig, altijd aantekeningen kunnen maken. Ze kunnen anders niet rekenen
    - Wanneer de handleiding van toetsen zegt dat je leerlingen geen kladblaadje mogen gebruiken dan moet je je afvragen wat de toets toetst. De rekenvaardigheid, het werkgeheugen? Wat wil je weten en wat weet je al.... 
    - Bewaak het zelfvertrouwen en het positieve zelfbeeld.
    - Kinderen met dyscalculie in de klas geen (onvoorbereide) rekenvragen geven. 
    - Geef minder opdrachten, omdat ze meer tijd nodig hebben en anders nooit hun werk afkrijgen. Denk aan die kinderen die vaak hun werk moeten afmaken als andere kinderen allang klaar zijn en iets leuks mogen doen.... Dat gebeurt helaas nog steeds..
    .- zorg voor succeservaringen!!!

    Er zijn ook kinderen met een werkgeheugen dat slecht taal kan vasthouden, een beperkt auditief werkgeheugen. (AVP oftewel auditieve verwerkingsproblemen) Dit kan het geval zijn bij dyslexie. 
    Het begrip voor taal is goed en er kan zelfs sprake zijn van een boven gemiddelde intelligentie. Het werkgeheugen voor gesproken taal is klein. Spraakklanken worden door de hersenen dan erg traag verwerkt. 
    Deze kinderen kunnen wel goed over sommen redeneren en hebben geen dyscalculie, maar hebben moeite met het volgen van de mondelinge uitleg, de talige informatie.
    Wanneer succeservaringen uitblijven kunnen deze kinderen erg onzeker worden over het rekenen en zelfs faalangst ontwikkelen. 
    Voor deze kinderen gelden dezelfde tips.


    Bovenal is het belangrijk om niet te vergeten dat een kind met een rekenstoornis, maar ook kinderen met een beperkt auditief werkgeheugen, de aansluiting missen als ze niet worden geholpen. Het kind kan de uitleg niet meer volgen, voelt zich dom en gaat het rekenen uit de weg. Het kan zelfs tot fysieke klachten leiden. Als leerkracht is het belangrijk om bijtijds in te grijpen. 
    Wat andere kinderen zo uit hun geheugen halen kost bij deze kinderen tijd en vraagt telkens om opnieuw uittellen. Dit kost veel tijd ( geef dat ook!) en is zeker niet motiverend. 


    Heldere tips en een goede uitleg vind je in het boek "Dyscalculie en rekenproblemen " van Marisca Milikowski
    0 Comments

      Bernadette Sanders

      Met SMARTonderwijs wil ik hulp bieden aan die groep kinderen, die met hun problemen een weg proberen te vinden om zich staande te houden in het onderwijs en in onze 'verwachtingsvolle' maatschappij.

      Door scholing te verzorgen en handvatten te bieden aan leerkrachten en docenten teams hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan het 'passend onderwijs' waarin kinderen met een hulpvraag een plek moeten zien te vinden.

      Archief

      Maart 2018
      Januari 2018
      December 2017
      Maart 2017
      Januari 2017
      December 2016
      Oktober 2016
      September 2016
      Augustus 2016
      Juni 2016
      April 2016
      Maart 2016
      September 2015
      April 2015
      Maart 2015
      Februari 2015
      Januari 2015
      November 2014
      Oktober 2014
      September 2014
      Juni 2014
      Mei 2014
      April 2014
      Februari 2014
      Januari 2014
      Oktober 2013
      September 2013
      Augustus 2013
      Maart 2013

      Categorieën

      Alles
      ADD
      ADHD
      Agenda
      Autisme
      AVP
      Basisonderwijs
      Belemmering Schoolsucces
      Coaching
      Communicatie
      Communicatieve Redzaamheid
      Doelen
      Doelstellingen
      Dyscalculie
      Dyslexie
      Executieve Functies
      Externaliserend Problemen
      Faalangst
      Frustratie
      Gedrag
      Gedragsproblemen
      Huiswerk
      Huiswerkplanner
      Hulpvraag
      Instructie
      Internaliserende Problemen
      Kwetsbaarheid
      Leerkracht
      Leerling
      Leerlinggesprek
      Leerproblemen
      Magister
      Motivatie
      Negatieve Spiraal
      Onderpresteren
      Onderwijs
      Onderwijsprofessionals
      Ongewenst Gedrag
      Onmacht
      Onvermogen
      Organiseren
      Passendonderwijs
      PDD-nos
      Pesten
      Plannen
      Planner
      Puberbrein
      Pubers
      Rekenproblemen
      Schrijfmotorisch
      SMART
      Sociaal- Emotioneel
      Taalontwikkelingsstoornis
      Taalproblemen
      Taalstoornis
      Tablets
      TOS
      Voortgezet Onderwijs
      Welbevinden
      Werkgeheugen
      Werkhouding
      Zelfbeeld

    Over SMARTonderwijs


    Contact
    Aanbod
    Lid  NVO
    Geregistreerd bij Registerleraar.nl als aanbieder.
    CRKBO geregistreerd docent

    Smart-Thinking
    Algemene voorwaarden
    ​Klachtenregeling
    ​Privacyverklaring

    Disclaimer
    ​


    SMARTPages


    SMARTlinks
    Samenwerkingen
    Artikelen 
    ​Downloads
    Scholingsaanbod
    Consultaties
    SmartThinking
    Communicatiekaarten
    Boeken
    Recensies boeken
    Deelnemers Hand-out
    ​Home




    ​ 
    ​

    Als leren niet vanzelf gaat ...
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Photo used under Creative Commons from Ministère du Travail, de l'Emploi et de la santé
    Back to top