Smartonderwijs Blogs

Spellingproblemen

2/6/2015

Spellingregels leren bij leerproblemen

Het toepassen en onthouden van spellingregels bij leerproblemen

Zwakke spellers maken dezelfde fouten als de andere leerlingen in de klas die geen moeite hebben met dit vak, alleen meer en vaak zonder verbetering in het spellingproces. Ze blijven vaak onvoldoendes scoren hoe hard ze ook oefenen. Onder deze groep vallen ook kinderen met dyslexie, ADHD, kinderen met een taalontwikkelingsstoornis of andere problemen. Een zwak werkgeheugen maakt dat kinderen veel moeite hebben met het onthouden en toepassen van aangeleerde regels.
Het almaar oefenen op papier, woorden herhaaldelijk overschrijven, invuloefeningen etc… het levert vaak meer frustratie op dan een succeservaring.

Deze kinderen hebben meer aandacht en gerichte oefening nodig en vooral zelf handelen, verwoorden en toepassen.

Verwoorden
Van puur naar uitleg luisteren kunnen juist deze kinderen weinig van de aangeboden regels goed onthouden en juist toepassen. We weten dat uit onderzoek is gebleken dat van wat je hoort er 20% wordt onthouden, we onthouden 40% van wat we aandachtig lezen en het meest leren wij van wat je aan anderen uitlegt, dit is 95%. Het is dus van belang dat wij leerlingen laten verwoorden wat wij aanbieden. De leerlingen aan medeleerlingen laten uitleggen wat ze aangeleerd hebben gekregen en dit (eventueel) visueel op een digibord of smartbord laten toelichten. Laat de leerlingen aan klasgenootjes uitleggen hoe de nieuwe spellingregel wordt toegepast.

Herhaling en inprenting
Dit gegeven zou je dan een paar weken achter elkaar dagelijks moeten toepassen. De leerling elke dag even kort de regel aan de klas laten uitleggen. De regel maken ze zich dan eigen. Bij het aanbieden van de regel aan klasgenootjes of in een groepje kan dit ondersteund worden door de spellingregel toe te laten passen in een schriftje waarin de geoefende woorden (met deze specifieke regel) worden opgeschreven zodat er een spellingregel schrift ontstaat. Elke aangeboden regel zou dan een hoofdstuk in het schrift kunnen zijn.

Van abstract naar concreet
Vraag tijdens een tekenles aan de leerlingen om de spellingregels uit te werken in een tekening of schema. Doordat ze een abstracte regel creatief uitwerken zal deze ook beter eigen gemaakt worden. Dit kan het woord zijn waarbij de aangeboden regel is toegepast of de regel zelf in een tekening. Laat ze uiteindelijk dan hun product uitleggen aan klasgenootjes.

In spel
Laat de leerling voor leraar spelen en aan de klas de regel uitleggen. De leraar kan dan eventueel vragen stellen over de spellingregel.

De kracht van Herhaling
Blijf na aanbod van elke nieuwe regel de oude regels herhalen op dezelfde manier als hierboven. Vraag de leerlingen om de eerder aangeboden regel voor de klas aan klasgenootjes aan te bieden.

Hulp
Juist de kinderen met spellingproblemen hebben veel baat bij spellingkaarten met regels (Braams), klankkaarten, inprentingswoorden en/of ezelsbruggetjes staan. Blijf ook dit aanbieden.

Succeservaringen
Laat de rode corrigeer pen buiten het schrift. Benadruk wat goed gaat en zet daarbij smileys in het schrift of mooie grote krullen. Bespreek wat nog niet goed gaat en bied dit nogmaals aan. Kijk naar de stappen hierboven.

Visualiseren
Elke nieuwe regel die aangeboden wordt staat op het bord of hangt ergens in de klas gevisualiseerd en met een voorbeeld.

Tevens zou er een grote Mindmap kunnen hangen met de spellingregels van dat schooljaar. Bijvoorbeeld de spellingregels van groep 5. Deze staan dan in een Mindmap weergegeven met een korte schematische uitleg en voorbeelden. Aan het eind van het schooljaar kan deze Mindmap mee naar de volgende groep.

Succes!!!

0 Comments

Wat iedere docent over dyslexie zou moeten weten

10/26/2013

0 Comments

Over het algemeen kunnen we stellen dat in elke klas gemiddeld 10% van de kinderen dyslexie heeft. Weet dan ook elke docent waar hij of zij rekening mee moet houden?
Er zijn een aantal belangrijke punten die elke docent zou moeten weten.

- Accepteer het probleem!
Het is niet tijdelijk, het verdwijnt niet als de leerling nog harder werkt of ongeacht alle maatregelen. Een dove leerling gaat ook niet opeens horen.
- Deze leerlingen zijn niet ongeconcentreerd of ongemotiveerd!
In de loop der jaren is de motivatie en het zelfbeeld beschadigd
- Deze leerlingen zijn niet dom!!
Ze hebben meer tijd nodig om de (met name) geschreven talige informatie te verwerken.
- Bied structuur en overzicht.
Deze leerlingen hebben moeite met het leren van informatie zonder samenhang .
- Dyslexie is GEEN modeverschijnsel
- Accepteer eenvoudig taalgebruik.
Deze leerlingen hebben moeite met het onder woorden brengen van wat ze precies bedoelen.
- Deze leerlingen hebben moeite met het overschrijven van bordaantekeningen of het maken van goede dictaten.
Laat ze niet overschrijven an het bord of tijdens instructie vlug aantekeningen maken. Geef ze een printversie van het smartbord.
- Moderne vreemde talen hebben extra aandacht nodig.
Controleer het gemaakte huiswerk van deze leerlingen, ze herkennen de fouten niet in het gemaakte werk.
- Leg vooral het accent op wat ze wel kunnen.
- Geef deze leerlingen een dyslexie kaart.
Zeker in het begin van het schooljaar is niet elke docent goed op de hoogte van wat deze leerling nodig heeft .
- Maak afspraken over het hanteren van spellingcijfers.
- Bespreek welke spellingfouten worden meegeteld in de beoordeling.
Er is een onderscheid tussen inzichtfouten en andere fouten.
- Geef ruim van te voren de leeslijst van de te lezen boeken voor elke taal.
- Geef ruim van te voren aan wanneer een werkstuk ingeleverd moet zijn.
Geef daarbij handvaten en concrete richtlijnen.
- Laat de leerling gebruik maken van de hulpmiddelen waar hij of zij gewend
is mee te werken.
- Met pre-teaching steek je in op succeservaringen
- Geef geen onverwachte toetsen!
Deze leerlingen hebben bij het huiswerk veel extra tijd nodig en planning.
- Zet geen rode strepen onder spellingfouten als het een toets betreft die
een andere kennis toetst dan de spelling.

* Geef extra tijd bij toetsen
* Geef indien gewenst ingesproken toetsen en een rustige werkplek.
* Toetsen met meer alinea’s zodat het overzichtelijk is en met een groter
lettertype.
* Eenduidigheid onder de docenten van de leerling. Vooral duidelijke
schoolafspraken met betrekking tot de toetsen.

0 Comments

Dyslexie in het voortgezet onderwijs

3/7/2013

0 Comments

Vanuit kennis een oplossingsgerichte aanpak.

Dyslexie wordt helaas soms pas in het voortgezet onderwijs ontdekt. Dat is mogelijk als het op de basisschool niet is herkend, wat zeker ook mogelijk is als de leerling door een goede intelligentie de problemen wist te omzeilen of te camoufleren. Een goede warme overdracht vanaf de basisschool is wenselijk en ‘een nieuwe start’ met dyslexie is helaas niet mogelijk.

Kinderen met dyslexie vallen in het VO op, omdat ze opeens veel nieuwe woorden moeten leren in verschillende talen en in het Nederlands. Voor het begrijpen van
teksten is er (met betrekking tot de leeswoordenschat) een tekstdekking van
minimaal 80% nodig. Zo is het voor Engels noodzakelijk dat er een basiswoordenschat is van de eerste 2000 meest frequente woorden. Het is van belang dat dit wordt aangeleerd om die 80% tekstdekking te ontwikkelen voor het begrijpen van de teksten die men in de leergangen van de VO lesboeken tegenkomt. Voor kinderen met dyslexie en/of ernstige spraaktaal moeilijkheden moet er geïnvesteerd worden in deze basiswoordenschat.

Engels is een verplicht vak in het VO en levert voor dyslectische kinderen een bijkomend probleem op. Deze kinderen hebben problemen met het fonemisch bewustzijn. De 44 klanken van de Engelse taal kunnen door meer dan 250 tekens worden weergegeven. In het Engels kunnen dezelfde lettercombinaties heel anders
uitgesproken worden (have-slave) en dezelfde klanken kan je anders schrijven, er zijn 1000 verschillende schrijfwijze (meet-meat). Spellend lezen is dan niet effectief.
Ook voor de andere talen geldt dat er gericht gekeken moet worden op welke manier er
aan de leerling ondersteuning en hulp geboden kan worden.

Dyslexie vormt een belemmering voor het leren van alle vakken waarbij gelezen moet
worden. Bij bètavakken als rekenen en wiskunde speelt dat op verschillende manieren een rol. Zo worden de opgaven vaak in de vorm van tekst aangeboden. Dit zijn de 'redactie' opdrachten.
Hierdoor gaat veel energie zitten in het technisch lezen van de opdracht en blijft er (te) weinig aandacht beschikbaar voor de inhoud.

Het onthouden van rekensymbolen en van feiten zonder context (het onthouden van
woordbeelden) is vaak lastig voor deze leerlingen.
Zo zien we ook dat dyscalculie (hardnekkige problemen met het automatiseren van de
basisfuncties van het rekenen) vaker bij leerlingen mét dyslexie dan zonder dyslexie voorkomt.

Leerlingen met dyslexie en/of TOS (taalontwikkelingsstoornis) hebben gerichte specifieke hulp nodig in het VO waarbij er op elk vakgebied gekeken moet worden wat de hulpvraag is van deze leerling en hoe deze oplossingsgericht aangepakt kan worden. Er zijn veel mogelijkheden op
het gebied van ondersteuning, compensatie en dispensatie. Vanuit elk vakgebied
kan er naar een oplossing gezocht worden om succesvol deel te nemen aan het bij
het kind passénd niveau in het voortgezet onderwijs. Voor het examen zou elke school opde hoogte moeten zijn van artikel 55.
http://www.examenblad.nl/9336000/1/j9vvhinitagymgn_m7mvi7dmy3fq6u9/vivilb2rtyx4

0 Comments

Dyslexie en moderne vreemde talen

3/6/2013

2 Comments

In het voortgezet onderwijs worden kinderen met dyslexie dubbel geconfronteerd met hun handicap. Bij vakken als 'Engels' is vooral het juist doorzien van de klank-tekenkoppeling een groot probleem voor kinderen met dyslexie. Welke klanken worden er gepresenteerd door de letters en de lettercombinaties (40 klanken en 1000 verschillende schrijfwijzen ) en andersom?
De problemen van deze leerlingen met de Engelse taal kunnen zich uiten in het encoderen van woorden (dus in de spelling) en ook in het decoderen ( oftewel het technisch lezen). Ook het feit dat deze leerlingen door hun dyslexie de Engelse (lees) woordenschat niet voldoende kunnen opbouwen is een groot probleem voor het begrijpen van de teksten die in het VO worden aangeboden. Met name ophet VWO is de kennis van een flinke woordenschat beheersing een vereiste en het te kort zorgt voor uitval bij leesteksten en zelfs bij lusiterteksten.

In het vreemde talen onderwijs is er geen of nauwelijks aandacht voor de technische
aspecten van het lezen en schrijven. Woorden worden aangeleerd als woordjes die
voor een betekenis staan (globale methode) en die ze als dusdanig moeten leren met daarnaast de juiste schrijfwijze van deze woorden. Kinderen met dyslexie hebben hier een enorme drempel.

In het Nederlands leren de kinderen al vroeg lezen volgens de methode van hakken en plakken, waarbij je elke letter los uitspreekt en de klanken aan elkaar plakt (analyse en sythese). In de lesmethoden voor Engels, Frans en Duits is er nauwelijks aandacht voor het oefenen van deze letter-klank-koppelingen. Is er zeker nauwelijks aandacht voor de vele uitzonderingen. Het gevolg is dat leerlingen met dyslexie vrijwel meteen op achterstand raken.

Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen is gebleken dat radende lezers
beter Engels lezen dan spellende lezers. Het radend lezen is als leesstrategie effectief voor een taal met een onregelmatige schrijfwijze, zoals het Engels. Voor schrijven in het Engels geldt dit positieve effect niet, omdat je dan letter voor letter moet schrijven. Daarom is Engels schrijven voor leerlingen met dyslexie vaak een enorm probleem en dan met name door de afwijkende uitspraken van de tweetekenklanken in het Engels.

Braams (2007) geeft aan dat problemen bij de vreemde talen bij kinderen met dyslexie
zich ook laten verklaren door problemen met het herkennen van subtiele verschillen in uitspraak en het ‘over het hoofd zien’ van morfologische details. Ook is het leren van losse woorden een probleem bij kinderen met dyslexie door een vaak voorkomende beperkte capaciteit in de verbale werkgeheugenspan.

Het leren van woordjes in de vreemde taal vormt voor hen misschien wel het grootste probleem. De Engelse taal geeft bijvoorbeeld problemen omdat je dezelfde
combinaties van letters soms heel anders uitspreekt (have – slave) en dezelfde klanken soms heel anders schrijft (meet – meat). Voor deze kinderen is er opeens een nieuwe klank-tekenkoppeling (40 klanken, 1000 verschillende schrijfwijze) terwijl ze nog maar nauwelijk met moeite de Nederlandse klank-tekekoppeling onder de knie krijgen. Dan opeens wijkt alles weer af. We bedoelen 'straat', schrijven 'street' en zeggen 'striet'.....

2 Comments