06 460 74 116
    SMARTonderwijs
    • Home
      • SMART thinking
      • Samenwerkingen
      • Contact >
        • Disclaimer
        • klachtenregeling
        • Privacy
    • De boeken!
      • Recensies boeken
    • Communicatiekaarten
    • Scholingsaanbod
      • Online scholingsdagen
      • Webinars
      • Online Masterclass aanbod
      • Opties scholing over TOS
    • Artikelen
      • Blog
    • LINKS en downloads
      • HAND-OUT Deelnemers
      • SMARTlinks en filmpjes

    Smartonderwijs Blogs

    Het werkgeheugen 

    11/19/2014

    12 Comments

     
    Foto
    Leerproblemen en leerstoornissen in relatie tot het werkgeheugen
    Mijn voorlichting ("Leerproblemen en met plezier naar school" ) is deels gebaseerd op het boek van Tracey Alloway. "het werkgeheugen, gerichte ondersteuning bij leerstoornissen". Deze voorlichting gaf ik afgelopen week in Oud Beijerland.
    Met de uitleg in dit blog hoop ik nog meer mensen te bereiken om deze groep kinderen in de klas die hulp te bieden die ze zo hard nodig hebben.

    Het werkgeheugen bevat twee vaardigheden, namelijk het verbale werkgeheugen wat helpt bij het onthouden en toepassen van instructie en het visueel- ruimtelijke werkgeheugen wat ondermeer wordt gebruikt voor het onthouden van volgordes van gebeurtenissen en rekenvaardigheden. 
    Tracy Alloway geeft aan dat je het werkgeheugen kan zien als de Post-it briefjes in je hoofd. Het is niet het korte termijn geheugen, dit legt ze ook duidelijk uit in het boek.
    Een kind met een zwak werkgeheugen zal er de hele schoolcarrière last van hebben en nooit aansluiten bij leeftijdsgenootjes.
    Het werkgeheugen is een belangrijke factor in het bepalen van schoolsucces, zelfs belangrijker dan het IQ. 
    Het werkgeheugen is een van de belangrijkste vaardigheden die de leerresultaten voorspeld.

    Wat signaleren we bij een zwak werkgeheugen? 
    - Moeite met het houden van de aandacht bij een bepaald onderwerp. Bij te veel inspanning haken deze kinderen af.
    - het kost deze kinderen heel veel inspanning om twee of meer dingen tegelijk te doen. - Die kinderen die ondanks jarenlang begeleiding en individuele instructie niet of nauwelijks vooruit gaan.
    - Deze kinderen zijn in de klas niet in staat voldoende informatie te onthouden om een taak af te maken.
    - Complexe opdrachten worden deels uitgevoerd. Lange zinnen worden niet onthouden. 
    - Iets overschrijven van het bord of aantekeningen maken tijdens de instructie is erg moeilijk voor deze kinderen. Luisteren en informatie opschrijven is een overvraging.
    - Kinderen met een zwak werkgeheugen hebben problemen met rekenen, lezen en spellen. De hoogte van het IQ maakt daarbij niet uit.
     Deze frustratie uit zich uiteindelijk in internaliserende of externaliserende gedragsproblemen.
    Problemen met het werkgeheugen blijven vaak verborgen voor familie en zelfs leerkrachten. De leerling wordt vaak gezien als lui of ongemotiveerd. Ze horen ook vaak dat ze zich beter moeten concentreren en beter moeten opletten. 

    Hard werken zonder aandacht voor het werkgeheugen is dan ook alleen maar gewoon hard werken geeft Tracy Alloway aan. Het oefenen en extra instructie mbt de kernvakken maakt geen verschil als de capaciteiten van het werkgeheugen niet ontwikkeld en getraind worden.

    Onderzoek van Tracy Alloway heeft aangetoond dat in de klas 1 op de 10 kinderen last heeft van problemen met het werkgeheugen. Zonder interventie zullen deze kinderen geen aansluiting vinden tot het niveau van mede leerlingen. 
    Belangrijk is zeker om ook te weten dat het werkgeheugen het leren beïnvloedt van leerlingen met stoornissen als Dyslexie, Dyscalculie , Dyspraxie , TOS, DCD, ADHD en autisme spectrum. Uit hetzelfde onderzoek is gebleken dat deze kinderen niet gebaat zijn bij interventies gericht op hun symptomen. Deze interventies dragen niet bij aan blijvende veranderingen in hun presteren.
    Het zwakke werkgeheugen is niet de oorzaak van de stoornis, het is er aan gekoppeld als een apart probleem en leidt dan uiteindelijk tot leerproblemen. Zo heeft elke groep zijn eigen specifieke sterktes en zwaktes in het werkgeheugen en het is belangrijk om deze te kennen om gerichte hulp te kunnen bieden

    Verbeteringen in het leren worden bereikt door het werkgeheugen een impuls te geven.

    Deze kinderen hebben vooral baat bij:
    - trainen van het werkgeheugen: auditieve geheugen spelletjes, breinspelletjes, sudoku , bordspelletjes, jungle memory (hier zijn veel successen mee) e.a.
    - strategieën aanbieden
    - tafelkaarten
    - bied hulp gericht op verwerken ipv op onthouden
    - mindmappen , de Romeinse kamer strategie ( boek mindmappen voor kids)
    - pre teaching voor succeservaringen
    - directe positieve beloning 
    - instructie gestructureerd, helder en in niet te veel zinnen 
    - instructie 1 op 1 herhalen
    - vragen aan de leerling wat hij/ zij als eerste gaat doen, niet vragen of de leerling weet wat hij/zij moet doen. 
    - meer tijd

    In het boek van Tracy Alloway vind u op een heldere manier verdere uitleg en ook aandacht per leerstoornis. 

    Smartonderwijs heeft in het aanbod van workshops en voorlichtingen ook aandacht voor dit onderwerp.

    12 Comments

    Niet luisteren, niet opletten…. werkhouding?...of is er sprake van auditieve verwerkingsproblemen (AVP) ?

    11/17/2014

    0 Comments

     
    Foto
    Een leuk onderdeel van mijn werk zijn de bezoeken en observaties in de klas om zo samen met school te kijken bij welke begeleiding mijn leerlingen het meeste baat hebben. Met regelmaat word ik geconfronteerd met een constatering en tevens hulpvraag van de betrokken docent ; ‘hij/ zij let niet op’, ‘weet nooit wat hij moet doen’, ‘noteert het huiswerk niet goed’, ‘heeft een slechte werkhouding’, ‘vergeet altijd iets’… etc.

    Wanneer ik dan in de klas observeer zie ik inderdaad een leerling die na een juiste start met andere dingen bezig is, vaak afhaakt, en een afwezige indruk geeft.

    Tijdens een lange verbale instructie, afgewisseld met grapjes of associaties, vaak weinig visuele ondersteuning,  zie ik dan een leerling die met iets anders bezig is en naderhand niet weet wat er van hem/ haar verwacht wordt.

    Het zijn geen kinderen met een lage intelligentie.
    We hebben het ook niet over kinderen met een desinteresse voor school en leren of kinderen met een onvoldoende werkhouding en taakgerichtheid. Juist niet. We hebben het over kinderen met ‘volle hoofden’. Kinderen met een mogelijk auditief verwerkingsprobleem AVP oftewel (Centraal) Auditieve Processing Disorders (C) APD.

    Bij auditieve verwerkingsproblemen zijn er problemen met de auditieve functies. Auditieve functies worden vaak uitgelegd als ‘wat we doen met wat we horen’. Het verwerken van geluiden, klanken en spraak. Een zwak auditief geheugen is hierbij een onderdeel van het grotere probleem, namelijk moeite hebben met de auditieve verwerking van informatie. Een zwak auditief geheugen komt voor als symptoom bij kinderen met auditieve verwerkingsproblemen, maar je kunt het niet omdraaien..

    Als kinderen niet goed lijken te luisteren, opdrachten niet (goed) uitvoeren, niet lijken te onthouden wat gezegd wordt, zonder dat sprake is van slechthorendheid, dan is mogelijk sprake van AVP, auditieve verwerkingsproblemen. 
    Audiometrische tests hebben laten zien dat er met deze kinderen niets mis is met hun gehoor. Kinderen met AVP hebben gewoonlijk een omgevingsgehoor binnen het normale bereik er geen sprake van gehoorproblemen. Het betreft met name problemen om dat wat er gezegd wordt goed te kunnen horen, onderscheid te kunnen maken tussen gelijksoortige geluiden of woorden, het niet kunnen onderscheiden tussen wat er gezegd wordt en achtergrondgeluiden, en de moeilijkheid om te kunnen onthouden en begrijpen van wat gehoord is. Het auditieve verwerkingsprobleem kan een effect hebben op de ontwikkeling van spraak, taal en communicatie, evenals op lezen en spelling, wat weer kan resulteren in concentratieproblemen, leesproblemen en/of problemen met het spreken en in begrip van bijvoorbeeld instructie.

    Stel je dan eens voor wat er gebeurt wanneer het kind een lange instructie in de klas moet volgen. Wanneer deze leerling de derde zin van de instructie nog aan het verwerken is, is de docent al bijna aan het eind van de instructie.
    Helaas worden dan dus vaak onterecht deze kinderen gezien als storend, ongehoorzaam of dom, omdat het lijkt alsof ze niet luisteren of opletten. Er is sprake van een trage informatie verwerking, er wordt eigenlijk gewoon gezocht in het hoofd naar het juiste laatje waar de aangeboden informatie in opgeslagen moet worden.

    Aangeboden informatie moet verwerkt worden en direct een reactie geven is op zo’n moment erg moeilijk. Een directe reactie hebben zij niet paraat. Dat wil niet zeggen dat ze niet geluisterd hebben.
    Omgevingsgeluiden en informatie moeten gefilterd worden en dan kan het gebeuren dat je een deel van de inhoud vergeet of niet gehoord hebt. Denk hierbij aan een docent die na het gaan van de bel nog even aanvullende informatie met betrekking tot het huiswerk geeft. Stoelen schuiven, tassen worden gepakt, kinderen praten door elkaar……. 

    Zo zei een leerling van mij tijdens een 1 op 1 begeleidingsgesprek: “leerkrachten praten terwijl wij dingen moeten opschrijven (aantekeningen maken). Dat kan ik niet…” Van deze leerling werd tegen mij gezegd dat ze weinig betrokken was.

    Deze kinderen doen echt elke dag heel erg hun best, maar vaak wordt er na een onvoldoende gezegd dat ze nog beter hun best moeten doen. 

    Een voorbeeld met betrekking tot de thuissituatie: Als ouder vraag je het kind  om naar boven te gaan, zijn/haar sokken te halen en dan het voorleesboek mee naar beneden te nemen en het licht weer uit te doen. Sommige kinderen gaan dan naar boven en komen terug omdat ze zijn vergeten wat ze moesten doen! 

     Wat zijn nu eigenlijk de kenmerken? Wat signaleer je in de klas…

    Checklist Keith (2000, in: Neijenhuis en Stollmann, 2003).

    ·        Gedrag als slechthorend kind ondanks normale gehoordrempel.
    ·        Regelmatig misverstaan; moeite met het onderscheiden van verschillende spraakklanken.
    ·        Moeite met het onthouden en manipuleren van fonemen (analyse, synthese).
    ·        Moeite met spraakverstaan in een rumoerige omgeving.
    ·        Zwak auditief geheugen; moeite met lange opdrachten.
    ·        Wisselend scorepatroon bij logopedische en psychologische tests.
    ·        Zwakke luistervaardigheid, merkbaar door verminderde aandacht voor auditieve informatie; snel afgeleid, onrustig in luistersituaties.
    ·        Wisselende reacties op auditieve informatie, niet altijd bewust van geluid/ auditieve informatie.
    ·        Conversatievaardigheid verbetert bij individuele benadering.
    ·        Stoornis in taalbegrip en/of taalproductie. Er kan een discrepantie zijn tussen taalproductie- en taalbegripsvaardigheden.
    ·        Moeite met het verstaan van personen, die snel praten, of met een onbekend accent/ dialect spreken.
    ·        Zwakke muzikale vaardigheden; geen melodieën of ritmes herkennen; zwakke prosodie in spraakproductie.


    Uit andere lijsten blijk ook:

    ·        ze hebben moeite met 'hakken en plakken', wat een belangrijke rol speelt bij leren lezen en schrijven;
    ·        ze zijn zich er niet altijd van bewust dat er tegen hen gepraat wordt;
    ·        op logopedische en psychologische tests scoren ze wisselend;

    Typerend hierbij is dat de prestaties in luisteren en spreken sterk verbeteren in een stille omgeving, en als het kind individueel wordt benaderd.


    Een auditief verwerkingsprobleem is aanwezig als, ondanks een normale gehoordrempel:
    ·        Minstens vier van de criteria van de Checklist Keith (2000, in:Neijenhuis en Stollmann, 2003). aanwezig zijn.
    ·        Deze problemen langer dan zes maanden bestaan.
    ·        De auditieve vaardigheden slechter zijn dan verwacht gezien de kalenderleeftijd en andere (bijvoorbeeld visuele, non verbale) vaardigheden.


    Herkent u dezen problematiek? U kunt dan contact opnemen met een audiologisch centrum voor verder onderzoek.



    0 Comments

      Bernadette Sanders

      Met SMARTonderwijs wil ik hulp bieden aan die groep kinderen, die met hun problemen een weg proberen te vinden om zich staande te houden in het onderwijs en in onze 'verwachtingsvolle' maatschappij.

      Door scholing te verzorgen en handvatten te bieden aan leerkrachten en docenten teams hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan het 'passend onderwijs' waarin kinderen met een hulpvraag een plek moeten zien te vinden.

      Archief

      Maart 2018
      Januari 2018
      December 2017
      Maart 2017
      Januari 2017
      December 2016
      Oktober 2016
      September 2016
      Augustus 2016
      Juni 2016
      April 2016
      Maart 2016
      September 2015
      April 2015
      Maart 2015
      Februari 2015
      Januari 2015
      November 2014
      Oktober 2014
      September 2014
      Juni 2014
      Mei 2014
      April 2014
      Februari 2014
      Januari 2014
      Oktober 2013
      September 2013
      Augustus 2013
      Maart 2013

      Categorieën

      Alles
      ADD
      ADHD
      Agenda
      Autisme
      AVP
      Basisonderwijs
      Belemmering Schoolsucces
      Coaching
      Communicatie
      Communicatieve Redzaamheid
      Doelen
      Doelstellingen
      Dyscalculie
      Dyslexie
      Executieve Functies
      Externaliserend Problemen
      Faalangst
      Frustratie
      Gedrag
      Gedragsproblemen
      Huiswerk
      Huiswerkplanner
      Hulpvraag
      Instructie
      Internaliserende Problemen
      Kwetsbaarheid
      Leerkracht
      Leerling
      Leerlinggesprek
      Leerproblemen
      Magister
      Motivatie
      Negatieve Spiraal
      Onderpresteren
      Onderwijs
      Onderwijsprofessionals
      Ongewenst Gedrag
      Onmacht
      Onvermogen
      Organiseren
      Passendonderwijs
      PDD-nos
      Pesten
      Plannen
      Planner
      Puberbrein
      Pubers
      Rekenproblemen
      Schrijfmotorisch
      SMART
      Sociaal- Emotioneel
      Taalontwikkelingsstoornis
      Taalproblemen
      Taalstoornis
      Tablets
      TOS
      Voortgezet Onderwijs
      Welbevinden
      Werkgeheugen
      Werkhouding
      Zelfbeeld

    Over SMARTonderwijs


    Contact
    Aanbod
    Lid  NVO
    Geregistreerd bij Registerleraar.nl als aanbieder.
    CRKBO geregistreerd docent

    Smart-Thinking
    Algemene voorwaarden
    ​Klachtenregeling
    ​Privacyverklaring

    Disclaimer
    ​


    SMARTPages


    SMARTlinks
    Samenwerkingen
    Artikelen 
    ​Downloads
    Scholingsaanbod
    Consultaties
    SmartThinking
    Communicatiekaarten
    Boeken
    Recensies boeken
    Deelnemers Hand-out
    ​Home




    ​ 
    ​

    Als leren niet vanzelf gaat ...
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Photo used under Creative Commons from Ministère du Travail, de l'Emploi et de la santé
    Back to top