Sander Roovers schreef op 13 april 2011 onderstaand gearceerde stuk tekst in een blog in het tijdschrift 'Leiderschap' over motiveren en inspireren.
Het verschil tussen inspireren en motiveren.
'Leiders inspireren. Managers motiveren.
Eén van de grootste verschillen tussen een leider en een manager.
Maar wat is het verschil tussen inspireren en motiveren?
Motivatie bereik je door incentives. Inspiratie door een duidelijke en transparante missie/visie/bestaansreden.
Motivatie is individueel. Inspiratie is voor iets groters; organisatie, maatschappij, de wereld.
Motivatie werkt op de korte termijn en focust op het individu zelf. Inspiratie werkt continu en gaat verder dan het individu.
Motivatie bereik je door energie. Inspiratie door charisma.
Motivatie gaat erom wat je doet. Inspiratie waarom je het doet.
Met motivatie krijg je een opdracht uitgevoerd. Door inspiratie wordt de visie uitgedragen.
Door motivatie krijg je klanten. Door inspiratie krijg je ambassadeurs.
Stop met motiveren. Begin met inspireren.'
Dit artikel had ik op internet gevonden nadat ik de woorden van Annett Burgers op haar website www.ontwikkelendoejezo.nu had gelezen: 'De kracht haal je 100% uit jezelf, maar “iemand/iets” kan je net een goed duwtje in je rug geven!'
In het onderwijs wordt veel gesproken over motiveren en de motivatie van de kinderen, zelfs over de motivatie van de mensen voor de klas.
Moeten we dus niet een stap terug.... Moeten we inderdaad niet beginnen met inspireren?
Hoe komt het dat ik zo enorm gemotiveerd ben om vooral mijn werk goed te doen? Om bevlogen mijn lezingen te geven? Hoe komt het dat ik zo gemotiveerd ben om zo'n beetje het grootste deel van mijn vrije tijd te besteden aan mijn eigen praktijk ...De motivatie is er overduidelijk, maar wat inspireert mij…?
Ik herinner mij mijn schoolmeester in groep 8 die er voor zorgde dat ik mijn eerste interesse voor het onderwijs ontwikkelde. Later op kleuterkweek (ja, de echte oude kweekschool), waren er verschillende docenten die met bevlogenheid over het onderwijs ons de kneepjes van het vak wilden leren.
Na de Pabo ben ik de opleiding remedial teaching aan de Hogeschool Rotterdam gaan volgen en de grootste inspirator daar voor mij was Els Westra. Deze orthopedagoge wist mij precies daar te raken wat voor mij de basis werd voor alles wat ik in het onderwijs nog wilde gaan doen en volgen.
Mijn kinderen waren nog jong, ik werkte als IB-er, maar besloot toch de studie orthopedagogiek aan te gaan in Leiden. Geen makkelijke tijd, vaak waren er redenen zat om op te geven, maar de motivatie zat ondertussen diep.
De volgende die mij wist te inspireren op het gebied van onderwijs aan kinderen met leerproblemen was een van de docenten aan de universiteit in Leiden, professor Ina Berckelaer-Onnes.
Vervolgens kom je dan in het veld steeds meer mensen tegen met ideeën, overwegingen, overtuigingen en uitspraken die je inspireren tot meer willen ‘weten’, tot handelen en die je dus motiveren.
De ‘grote’ inspiratoren in mijn leven zijn mensen als moeder Theresa, haar onbarmhartigheid voor de medemens en iemand als Nelson Mandela die voor mij de inspiratiebron is, als we het hebben over vergeving en nooit opgeven.
Natuurlijk mag ik hierbij ook nooit mijn gezin vergeten die mij in al die jaren motiveerden om door te gaan en vooral ook omdat hun geloof in mij daarbij erg belangrijk was.
In zekere zin denk ik dat je dan als ouder ook vervolgens weer een rol vervult als inspirator. Door deze periode hebben mijn kinderen bepaalde besluiten in hun leven genomen en het heeft hen ook in zekere zin beïnvloedt.
Niet alleen mensen inspireren je, maar ook boeken, gedachten, een wandeling, een aanblik… het kan van alles zijn. Een ouder kan een inspiratie bron zijn voor een kind, maar ook een situatie waar het kind zich in bevindt.
Naast een bron voor motivatie kan een inspirator ook zorgen voor negatief of ongewenst gedrag.
Dit is dus een lastige.
Wanneer kinderen ongemotiveerd gedrag tonen is het aan ons om uit te zoeken wat hier de oorzaak van is.
Gedrag, positief of negatief, is vaak een gevolg van ‘aangeleerd’ gedrag, denk aan de honden van Pavlov. Is iemand inspireren dan een gevolg van conditionering? Negatieve ervaringen en positieve ervaringen roepen een bepaalde reactie/ gedrag op. Dit motiveert tot positief of negatief handelen.
Kinderen zijn niet uit zichzelf gemotiveerd voor huiswerk en andere schoolse zaken. Kinderen zullen net als wij eerst geïnspireerd moeten worden en vandaar uit gemotiveerd. Gemotiveerd tot handelen en presteren.
Wel willen kinderen graag positief presteren. Net als iedereen zoekt men de situaties op die succeservaringen opleveren.
De intentie tot handelen komt dus inderdaad uit je zelf. Vraag is dus is het een gevolg van een positieve of negatieve inspiratie of een gevolg van conditionering?
Kinderen zijn enorm beïnvloedbaar en zeker pubers.
Een uitspraak als ‘een ongemotiveerd’ kind is geen terechte uitspraak. Het geeft een label, een stempel, als gevolg op gedrag dat eigenlijk verder onderzoek verdient. Waarom ontbreekt de motivatie? Waar is dat ontstaan en hoe kan jij als leerkracht/ docent net dat verschil worden voor dit kind. Kan jij de inspirator zijn en kan jij het kind motiveren tot handelen?
Van mezelf weet ik dat ik positieve inspiratoren op mijn pad ben tegen gekomen. Ik heb mij laten inspireren en mijn motivatie groeide dankzij deze inspiratoren. Ook dat is beïnvloeding.
Motivatie is gericht op handelen, op actie. Motivatie bereik je met de juiste prikkels, stimulans of aansporing. Een beloning in het vooruitzicht of een drijfveer. Dus toch een vorm van conditionering. Motivatie is iets dat er voor zorgt dat iemand iets doet of uitvoert. Als leerkracht kan je motiveren door het creëren van situaties of voorwaarden die een leerling stimuleren tot presteren. Als leerkracht kan je je leerlingen beïnvloeden en motiveren. Maar als individu kan je ook als leerkracht inspireren. Gewoon net dat beetje meer….
Straf en negatieve reacties beïnvloeden niet positief de motivatie van leerlingen. Ook niet het overvragen of continu blootstellen aan negatieve ervaringen zoals het uitblijven van succeservaringen.
Neem af en toe afstand en vraag je af welke handelingen van jou als leerkracht positieve motivatoren zouden kunnen zijn.
Wanneer je als docent in staat bent, om naast het motiveren ook de leerlingen te inspireren, breng je deze kinderen op een hoger plan. Als docent heb je tools in handen en kan je kinderen motivatie voor school en leren aanreiken. Een bevlogen leerkracht, een leerkracht met een positieve input en een leerkracht die in staat is om het beste uit een kind te halen, is een inspirator en biedt mogelijkheden en kansen. Geef positieve feedback, bied succeservaringen en vier alle kleine successen.
Laat kinderen zien wat hun mogelijkheden zijn.
